مقایسه HDD و SSD؛ کدام برای شما انتخاب بهتری است؟ - اکسپرس بلاگ

اگر قرار باشد تنها یکی از این دو درایو را برای کامپیوتر خود انتخاب کنید، تکلیف چیست؟ بیایید به مقایسه HDD و SSD بپردازیم، تفاوت های میان شان را شرح دهیم و با لیست کردن مزایا و معایب هر یک، انتخاب را برایتان آسان تر کنیم.

مقایسه HDD و SSD - شرحات اولیه

هارد درایوهای گردان سنتی، اساسا فضایی پایا برای ذخیره سازی فایل ها به حساب می آیند. این یعنی وقتی سیستم خود را خاموش می کنید، بر خلاف دیتای ذخیره شده در رم، اطلاعات محو نمی شوند. یک هارد درایو صفحه گردانی از جنس فلز با لایه ای مغناطیسی است که داده شما را در خود نگه می دارد، چه این داده گزارش آب وهوای یک قرن پیش باشد، چه یک نسخه باکیفیت از سه گانه جنگ ستارگان و چه کالکشن موسیقی های دیجیتال شما. هنگامی که درایو در حال گردش است، امکان خواندن یا نوشتن داده مهیا می شود.

یک SSD هم همان کارنمودهای بنیادین HDD را دارد، اما داده در عوض روی چیپ های فلش-مموری متصل به یکدیگر ذخیره می شود که حتی وقتی هیچ جریان برقی در میان شان نباشد هم آن ها را در خود حفظ می نمایند. این چیپ های فلش (که معمولا به عنوان NAND شناخته می شوند) گونه ای متفاوت نسبت به آنچه در درایوهای فلش USB استفاده می شود به حساب می آیند و معمولا هم سریع تر هستند و هم اتکاپذیرتر. به همین ترتیب، SSDها با وجود ارائه ظرفیت حافظه یکسان، گران قیمت تر از درایوهای فلش USB ظاهر می شوند.

درست مانند فلش های USB، درایو های SSD معمولا ابعاد بسیار کوچکتری نسبت به HDDها دارند و بنابراین فراورینمایندگان می توانند انعطاف پذیری بیشتر به هنگام طراحی یک کامپیوتر شخصی را به ارمغان آورند. اگرچه SSDها می توانند فضای سنتی 2.5 الی 3.5 اینچی یک هارد درایو را اشغال نمایند، اما در عین حال می توانند به درگاه PCI Express یا حتی مستقیما به مادربرد متصل شوند؛ ساختاری که این روزها به وفور در لپ تاپ های پیشرفته و کامپیوترهای یکپارچه به چشم می خورد (SSDهایی که به مادربرد متصل می شوند، از فرم فاکتوری به نام M.2 بهره می گیرند).

یک نکته مهم که هنگام خواندن ادامه مقاله باید در نظر داشته باشید اینست که به صورت خاص درباره درایوهای اینترنال صحبت خواهیم کرد، اما تقریبا تمام نکات راجع به درایوهای اکسترنال هم مصداق دارند. درایوهای اکسترنال هم در فرم فاکتور عظیم دسکتاپی و هم فرم فاکتور جمع وجور و پرتابل از راه می رسند. در ضمن SSDها با گذشت هر روز سهم بیشتری از بازار درایوهای اکسترنال به دست می آورند.

مقایسه HDD و SSD - تاریخچه

تکنولوژی هارد درایو را می توان نسبتا باستانی (در قیاس با تاریخچه کامپیوتر) به حساب آورد. تصاویری از هارد درایو IBM 650 RAMAC موجود است که به سال 1956 میلادی تعلق دارد و از 50 صفحه گردان با عرض 24 اینچ برخوردار شده تا بتواند فضای ذخیره سازی 3.75 مگابایتی را به ارمغان آورد. 3.75 مگابایت امروز معادل یک فایل موسیقی MP3 با بیت ریت 128 کیلوبیت بر ثانیه است. RAMAC 350 به صورت انحصاری برای مصارف دولتی و صنعتی به کار گرفته می شد و تا سال 1969 شکلی کاملا منسوخ به خود گرفت که نشان دهنده سرعت پیشرفت تکنولوژی است.

تا اوایل دهه 1980 میلادی، فرم فاکتور 5.25 اینچی برای هارد درایوها به استاندارد تبدیل شد و مدت کوتاهی بعد از آن هم درایوهای کلاس دسکتاپ 3.5 اینچی و کلاس نوت بوک 2.5 اینچی که بیشترین آشنایی را با آن ها داریم از راه رسیدند. رابط کاربری کابل داخلی طی این سال ها تغییرات فراوان به خود دید. ابتدا IDE (که امروز بیشتر تحت عنوان Parallel ATA یا PATA شناخته می شود) را داشتیم و بعد به SCSI و SERIAL ATA (یا SATA) رسیدیم. اما تمام این رابط های کاربری اساسا کاری یکسان انجام می دهند؛ اتصال هارد درایو به مادربرد کامپیوتر شخصی شما.

هارد درایوهای 2.5 و 3.5 اینچی امروزی عمدتا از رابط کاربری SATA استفاده می نمایند (خداقل روی بیشتر کامپیوترهای شخصی و مک ها)، اما از سوی دیگر انبوهی SSD داخلی و پرسرعت داریم که به سراغ رابط کاربری سریع تر PCI Express رفته اند. ظرفیت این درایوها از چند مگابایت به چندین ترابایت رسیده است و شاهد افزایش چند میلیون برابری بوده ایم. هارد درایوهای 3.5 اینچی امروزی هم با ظرفیت هایی حتی فراتر از 10 ترابایت از راه می رسند.

SSD تاریخچه ای بسیار کوتاه تر دارد، هرچند که ریشه هایش به چند دهه پیش بازمی شود. تکنولوژی هایی مانند حافظه حباب - Bubble Memory در دهه های 1970 و 1980 ظهور کردند و منسوخ شدند. حافظه فلش مموری امروزی با پیروی از همان ایده ها پدید آمده، اما برای حفظ داده هایی که درونش ذخیره نموده اید احتیاجی به اتصال همیشگی به جریان برق نیست. نخستین درایوهایی که امروز تحت عنوان SSD می شناسیم به هنگام ظهور نت بوک ها در اواخر دهه 2000 از راه رسیدند. در سال 2007 میلادی، OLPC XO-1 از یک SSD با ظرفیت 1 گیگابایت استفاده کرد و خانواده Asus Eee PC 700 هم همراه با 2 گیگابایت SSD به عنوان حافظه اصلی از راه می رسید. چیپ های SSD موجود در این لپ تاپ ها به صورت دائمی به مادربرد لحیم شده بودند.

همین طور که نت بوک ها و دیگر لپ تاپ های فوق حمل پذیر به توانایی های بیشتری دست پیدا می کردند، ظرفیت SSD افزایش یافت و در نهایت به استانداردی در فرم فاکتور 2.5 اینچی نوت بوکی تبدیل شد. به این ترتیب، شما می توانستید خیلی ساده هارد درایو 2.5 اینچی موجود در لپ تاپ یا کامپیوتر دسکتاپ خود را بیرون آورده و یک SSD را جایگزینش کنید. از طرف دیگر فراورینمایندگان هم به دو نوع حافظه با مشخصه های فیزیکی یکسان دسترسی داشتند و قادر به شخصی سازی بیشتر سیستم هایشان بسته به احتیاجهای مشتریان بودند.

به مرور زمان فرم فاکتور های جمع وجورتر برای SSD از راه رسیدند، مانند کارت mSATA Mini PCIe SSD یا فرمت M.2 که بالاتر به آن اشاره کردیم. M.2 رشدی سریع را در دنیای SSD های مخصوص لپ تاپ تجربه کرد و آن دسته از درایوهای حالت جامد امروزی که در فرم فاکتور 2.5 اینچی از راه می رسند، عمدتا برای ارتقای کامپیوترهای دسکتاپ و لپ تاپ های قدیمی تر استفاده می شوند. بالاترین ظرفیت برای این SSDها، 8 ترابایت است.

مقایسه HDD و SSD - مزایا و معایب

هارد درایوها هنوز در سیستم های مالی یا قدیمی تر یافت می شوند، اما SSDها اکنون به فرمانروای سیستم های عامه پسند و لپ تاپ های پریمیوم مانند مک بوک پرو اپل تبدیل شده اند. بخش اعظمی از این همین لپ تاپ ها اصلا هیچ مدلی ندارند که همراه با هارد درایو از راه برسد. دسکتاپ ها و لپ تاپ های ارزان قیمت تر اما کماکان به ارائه HDD ادامه می دهند و این رویه حداقل تا چند سال دیگر ادامه خواهد یافت.

با این وجود، هم SSD و هم HDD اساسا کاری یکسان انجام می دهند؛ این درایوها سیستم شما را بوت می نمایند و به ذخیره سازی اپلیکیشن ها و فایل های شخصی شما می پردازند. اما هرکدام از این حافظه ها مشخصه های منحصر به خود را دارند. تفاوت ها در چیست و چرا باید یکی را به دیگری ترجیح دهید؟

قیمت گذاری

SSDها از نظر دلار بر گیگابایت، گران قیمت تر از هارد درایوهای سنتی به حساب می آیند. یک هارد درایو 2.5 اینچی اینترنال با ظرفیت 1 ترابایت، بین 40 الی 60 دلار برایتان آب می خورد، اما هنگام نگارش این مقاله، ارزان قیمت ترین SSDها با ظرفیت و فرم فاکتور مشابه با قیمت پایه 100 دلار به دست مشتریان می رسند. این یعنی هارد درایوها به ازای هر گیگابایت 4 الی 6 سنت قیمت دارند و این رقم برای SSD به 10 سنت به ازای هر گیگابایت می رسد. اگر به هارد درایوهای 3.5 اینچی پرظرفیت تر نگاه کنید، تفاوت از این هم محسوس تر خواهد شد. برای مثال یک هارد درایو 3.5 اینچی و 12 ترابایتی که با قیمت حدودی 300 الی 350 دلار فروخته می شود، قیمت به ازای گیگابایت را به کمتر از 3 سنت کاهش می دهد.

از آنجایی که هارد درایوها از تکنولوژی قدیمی تر و تثبیت شده استفاده می نمایند، در آینده نزدیک همچنان قیمتی کمتر خواهند داشت. البته باید در نظر داشت که فاصله هارد درایوها و SSDهای مالی از نظر هزینه به ازای گیگابایت در حال کم شدن است.

ظرفیت های رایج و بیشینه آن ها

SSDهایی که برای مصرف نمایندگان ساخته شده اند به ندرت با ظرفیتی بالاتر از 2 ترابایت از راه می رسند و ظرفیت های بیشتر واقعا گران به حساب می آیند. در بیشتر دیوایس های موجود در بازار، به احتمال زیاد شاهد ظرفیت 500 گیگابایت الی 1 ترابایت باشید. اگرچه 500 گیگابایت به عنوان ظرفیت پایه در لپ تاپ های امروزی در نظر گرفته می شود، اما برای کاهش قیمت ها آنقدر عجیب نیست که شاهد SSDهایی با ظرفیت 256 یا حتی 128 گیگابایت هم در سیستم ها باشیم.

کاربرانی که به جمع آوری کالکشن ها می پردازند یا در حوزه فراوری محتوا فعالیت دارند، به ظرفیتی بیشتر احتیاج دارند و می توانند به سراغ درایوهای 1 الی 8 ترابایتی بفرایند که در سیستم های پریمیوم یافت می شوند. اساسا هرچه ظرفیت حافظه بیشتر باشد، قادر به نگهداری فایل های بیشتری در کامپیوتر خود خواهید بود. در سال های اخیر حافظه های ابری هم کار را آسان نموده اند و می توان داده را به صورت همزمان میان اسمارت فون، تبلت و کامپیوتر به اشتراک گذاشت، اما حافظه های محلی همچنان ارزان قیمت تر هستند و برای خرید آن ها تنها یک بار هزینه می کنید (برخلاف حافظه های ابری که به صورت اشتراک ماهانه در اختیارتان قرار می گیرند).

سرعت

در این حوزه است که SSD واقعا می درخشد. کامپیوتری که به SSD مجهز باشد در کمتر از یک دقیقه ،معمولا حتی ظرف چند ثانیه، بوت می شود. هارد درایو اما به اندکی وقت احتیاج دارد تا سرعت لازم برای عملیات های کامپیوتری را بیابد و هنگام مصارف عادی هم سرعتی پایین تر از SSD دارد. یک پی سی یا مک مجهز به SSD، سریع تر بوت می شود، اپلیکیشن ها را سریع تر به اجرا در می آورد و فایل ها را هم با سرعت بیشتری انتقال می دهد. چه مشغول استفاده از کامپیوتر برای سرگرمی باشید، چه کارهای پژوهشی و چه کارهای تجاری، سرعت بیشتر SSD می تواند به معنای تفاوت میان تمام کردن کار در موعد مقرر یا تأخیر داشتن باشد.

یک موضوع دیگر هم در این حوزه مطرح است: پارگی. به خاطر سطوح گردان شان، هارد درایوها معمولا سازگاری بیشتری با فایل های عظیمتری دارند که در بلوک های پیوسته ذخیره شده اند. به این ترتیب، درایو می تواند با بیشینه سرعت آغاز به کار کند و خواندن را با سرعتی پایدار به سرانجام برساند. وقتی هارد درایو به سقف ظرفیت خود نزدیک می شود، تکه هایی از فایل های عظیم روی صفحه گردان دیسک پخش می شوند و اتفاقی تحت عنوان پارگی یا Fragmentation اتفاق می افتد. اگرچه الگوریتم های خواندن و نوشتن آن قدر بهبود یافته اند که اثر این اتفاق به کمترین مقدار ممکن رسیده، اما همچنان احتمال پارگی هارد درایوها و تحت تأثیر قرار دریافت پرفورمنس وجود دارد. SSDها اما چنین خصیصه ای ندارند، به خاطر اینکه خواندن به صورت فیزیکی اتفاق نمی افتد و داده را می توان در هر نقطه ای ذخیره کرد. این یکی از عوامل سرعت ذاتا بالاتر SSDها است.

اتکاپذیری و مقاومت

SSD هیچ قطعه متحرکی ندارد بنابراین در صورتی که لپ تاپ را به درون کیف بیندازید یا سیستم تان هنگام کار دچار لرزش شود، به احتمال بیشتری داده هایتان در امان باقی می مانند. بیشتر هارد درایوها زمانی که سیستم را خاموش نموده اید سری های نوشتن و خواندن را به حالت تعلیق درمی آورند، اما وقتی هارد درایو مشغول به کار است، سری ها در فاصله چند نانومتری بر فراز صفحه گردان درایو به پرواز در می آیند. علاوه بر این، حتی حالت تعلیق هم محدودیت های خودش را دارد. بنابراین اگر آن قدرها به خوش رفتاری با تجهیزات خود عادت ندارید، SSD بهترین انتخاب است.

فرم فاکتورها

به خاطر اینکه هارد درایوها بر صفحه های گردان متکی هستند، از نظر ابعادی که می توانند به فراوری انبوه برسند محدودیت هایی وجود دارد. سال ها پیش فراورینمایندگان سعی داشتند هارد درایوهای گردان و کوچکتر 1.8 اینچی بسازند، اما امکان دستیابی به ظرفیت بیشتر از 320 گیگابایت مهیا نبود. فراورینمایندگان موبایل هم تنها از حافظه فلش در دیوایس های خود استفاده می نمایند.

SSDها از چنین محدودیت هایی رنج نمی برند، بنابراین در گذر زمان می توانند ابعادی کوچکتر از همواره بیابند. اکنون SSDهایی با ابعاد درایو لپ تاپ و 2.5 اینچی داریم، اما این ابعاد فقط بدان خاطر است که بتوان آن ها را با سهولت هرچه بیشتر در درگاه های درایو تعبیه کرد. در گذر زمان بهره گیری از فرم فاکتور M.2 که بالاتر راجع به آن صحبت کردیم بیشتر می شود و این درایوها با طول 42 یا 60 یا 80 یا 120 میلی متر از راه می رسند.

نویز، مصرف انرژی، طول عمر

حتی کم صداترین هارد درایوها هم هنگامی که به کار می افتند مقداری نویز از خود فراوری می نمایند. هارد درایوهای سریع تر معمولا نویز بیشتری نسبت به همتایان کندتر خود فراوری می نمایند. در این بین اما SSDها هیچ نویزی فراوری نمی نمایند؛ به این خاطر که ساختار مکانیکی ندارند.

از طرف دیگر، یک SSD احتیاجی به الکتریسیته بیشتر برای به گردش درآوردن صفحه خود ندارد. در نتیجه، انرژی مصرف شده از سوی SSD به هیچ وجه هدررفت ندارد و این درایوها را می توان به مراتب بهینه تر به حساب آورد. این یعنی هنگام استفاده از SSD روی دسکتاپ یا در یک سرور، می توانید منتظر قبض های برق کم هزینه تر باشید. روی لپ تاپ یا تبلت هم قادر به دستیابی به عمر باتری بیشتر خواهید بود.

بعد می رسیم به موضوع طول عمر. اگرچه این موضوع حقیقت دارد که SSDها به مرور زمان مستهلک می شوند (هر سلول در مخزن فلش-مموری قادر به نوشتن و پاک کردن به دفعاتی محدود است که فراورینمایندگان SSD از آن به عنوان ترابایت نوشته شده یا امتیاز TBW یاد می نمایند)، اما به لطف تکنولوژی TRIM که چرخه های خواندن و نوشتن را به شکلی چشمگیر بهینه می نماید، احتمال اینکه سیستم تان زودتر از SSD دچار خرابی شود بسیار زیاد است. اگر واقعا نگران طول عمر حافظه گران قیمت خود هستید، ابزارهایی وجود دارند که نشان می دهند درایو شما چقدر به سرانجام کار نزدیک شده است. هارد درایوها هم به خاطر استفاده از متدهای فیزیکی ذخیره سازی، به مرور زمان مستهلک می شوند.

مقایسه HDD و SSD - کدام حافظه برای کدام کاربر بهتر است؟

نتیجه گیری نهایی؟ هارد درایوها از نظر قیمت گذاری و ظرفیت خالص پیروز میدان هستند. SSDها هم در حوزه سرعت، مقاومت، فرم فاکتور، نویز و پارگی دست بالا را دارند. اگر به خاطر مشکل قیمت گذاری و ظرفیت کمتر نبود، SSDها را برنده بلامنازع این رقابت به حساب می آوردیم.

اما SSD بیشتر به دردتان می خورد یا HDD؟ یا ترکیبی از هر دو؟ بیایید احتیاجهای کاربران مختلف را آنالیز کنیم.

HDD

کاربران علاقه مند به محتوای چند رسانه ای و دانلودنمایندگان حرفه ای: افرادی که به جمع آوری کالکشن های ویدیویی می پردازند احتیاج به حافظه فراوان دارند و به راحتی می توانند به فضای ذخیره سازی 8 ترابایتی یا بیشتر، در ازای قیمتی نسبتا ارزان دست پیدا نمایند.

مشتریانی که بودجه مالی دارند: برای افرادی که به سراغ کامپیوترهای 300 دلاری می فرایند، SSDها بیش از حد گران هستند. مشکل را می توان با HDD حل کرد.

متحصصین حوزه مهندسی و هنرهای گرافیکی: تدوین گران ویدیو و تصویر زودتر از هرکس دیگری حافظه های خود را پر و مستهلک می نمایند. جایگزین کردن یا افزودن یک هارد درایو 2 ترابایتی، بسیار ارزان تر از یک SSD با ظرفیت 500 گیگابایت تمام خواهد شد.

کاربران عمومی: کاربرانی که استفاده ای رایج از کامپیوتر خود دارند، ترجیح می دهند به دانلود فایل ها بپردازند و آن ها را به صورت بومی ذخیره نمایند، همچنان برای دستیابی به حافظه بیشتر احتیاجمند HDD هستند. اگر بخواهید به ذخیره سازی ویدیوهای حجیم و کالکشن های موسیقی بپردازید، SSDها هزینه ای گزاف روی دست تان خواهند گذاشت. اما اگر بیشتر به استریم موسیقی و ویدیو عادت دارید، با خرید یک SSD کم حجم تر در ازای هزینه یکسان، تجربه ای بهتر عایدتان می شود.

SSD

کاربران همواره در سفر: آن هایی که احتیاجمند جابه جایی مداوم و قرار دادن لپ تاپ هایشان در کیف هستند، به طور یقین به امنیت بیشتر SSDها احتیاج دارند. وقتی لپ تاپ خود را به شکلی خشن می بندید تا پرواز خود را از دست ندهید، دستگاه ممکن است به صورت کامل وارد حالت اسلیپ نشده باشد. همین موضوع راجع به افرادی که کار میدانی دارند هم صدق می نماید.

سرعت طلبان: اگر احتیاج دارید کارهایتان فورا به سرانجام برسند، قطعا ارزش اش را دارد که اندکی بیشتر هزینه نموده و با خرید SSD، سرعت بوت دستگاه و اجرای اپلیکیشن ها را به شکل چشمگیری افزایش دهید. اگر احتیاجمند فضای ذخیره سازی بیشتر باشید، می توانید یک HDD هم در کنار SSD تعبیه کنید.

متحصصین حوزه مهندسی و هنرهای گرافیکی: بله، می دانیم که در بخش HDD هم به همین افراد اشاره کردیم، اما سرعت SSD می تواند به معنای تفاوت میان به اتمام رساندن پروژه دو مشتری یا 5 مشتری باشد. این ها کاربرانی هستند که بیشتر از هر کس دیگر به سیستم هایی مجهز به درایو دوگانه احتیاج دارند.

موزیسین ها: اگر به ضبط یا فراوری موسیقی می پردازید، دلتان نمی خواهد که نویزهای هارد درایو در کارتان اختلال ایجاد کند. بروید و یک SSD کم سر و صدا تر بخرید.

درایوهای هیبرید و سیستم های درایو دوگانه

اواسط دهه 2000، بعضی فراورینمایندگان نظیر سامسونگ و سیگیت به آزمون و خطا با این ایده پرداختند که در صورت افزودن چند گیگابایت چیپ فلش به هارد درایوهای گردان، می توان به تکنولوژی تازه ای به نام درایو هیبرید دست پیدا کرد. با این کار می شد حافظه ذخیره سازی حجیم هارد درایوها را با عملکرد و سرعت SSD ادغام کرد و قیمت نهایی تنها اندکی بیشتر از هارد درایوهای عادی خواهد بود. حافظه فلش نقش بافر را برای فایل هایی که استفاده مداوم دارند ایفا می نماید، بنابراین سیستم شما می تواند بوت ویندوز و اجرای اپلیکیشن ها را با سرعتی بالاتر محقق کند، حتی با اینکه خودتان هیچ چیزی را به صورت مستقیم روی آن فضا نصب نمی کنید.

درایوهای هیبرید در عمل هم امکان پذیر هستند، اما به خاطر کاهش قیمت SSD، این ایده دیگر آنقدرها کارآمد به نظر نمی آید. اگرچه این حافظه ها را هنوز می توان در بازار یافت، اما همچنان گران قیمت تر و پیچیده تر از هارد درایوهای عادی به حساب می آیند. این درایوها بیشتر به درد افرادی می خورند که دائما در سفر هستند و هم به حافظه احتیاج دارند و هم سرعت بوت بالا. با توجه به اینکه با محصولاتی میانه رو طرف هستیم، درایوهای هیبرید نمی توانند جایگزینی تمام و کمال برای هارد درایوها یا SSDها باشند.

یک راه حل بهتر برای بیشتر افراد، استفاده از سیستم های مجهز به درایو دوگانه است. در چنین مواردی، کسی که کامپیوتر اسمبل می نماید یا فراورینماینده می تواند یک SSD را به عنوان درایو اصلی (:C) برای سیستم عامل و اپلیکیشن ها معین کند و سپس به سراغ یک هارد درایو گردان برای ذخیره سازی فایل ها برود. در تئوری این ساختار کاملا جواب می دهد، اما در عمل باید اطمینان حاصل کنید که ظرفیت SSD بیش از حد کم نباشد. ویندوز به تنهایی بخش اعظمی از فضای درایو اصلی را اشغال می نماید و بعضی اپلیکیشن ها هم روی درایوی به جز درایو اصلی نصب نمی شوند. به نظر ما، 256 گیگابایت حداقل ظرفیت مناسب برای درایو اصلی کامپیوتر است و اگر به هیچ وجه بودجه لازم را ندارید، ظرفیت 128 گیگابایتی هم کفایت خواهد نمود.

• هر آنچه درباره کمبود جهانی تراشه و اثرات آن باید بدانید

منبع: PCMag