آیا سرما از فراموشی پیشگیری می نماید؟ - اکسپرس بلاگ

محققان از دانشگاه کمبریج کشف نموده اند که شنا در آب سرد می تواند از مغز در برابر بیماری های زوال عقل مانند فراموشی محافظت کند.

برای نخستین بار در دنیا پروتئین سرما-شوک (یا شوک سرمایی) در خون شناگران زمستانی در لندن کشف شده است. دانشمندان می گویند این پروتئین شروع فراموشی در موش ها را به تعویق انداخته و حتی بخش هایی از مغز آن ها را که آسیب دیده بود ترمیم نموده است.

پروفسور جیوانا مالوچی، که رئیس موسسه تحقیقاتی فراموشی در دانشگاه کمبریج در لندن است، می گوید این کشف می تواند محققان را به سمت کشف دارو های جدید برای پیشگیری از فراموشی راهنمایی کند.

این تحقیق که در مراحل اولیه، اما بسیار امیدبخش است، بر اساس توانایی خواب زمستانی در پستانداران اجرا شده که با قرار دریافت آن ها در معرض سرما فعال می گردد.

راه های فعلی برای درمان فراموشی فقط اثرات آن را کمتر می نماید. دانشمندان به دنبال درمان هایی هستند که بتوانند این شرایط را به طور کامل درمان نمایند.

خرس ها و جوجه تیغی ها

پزشکان دهه هاست می دانند سرد کردن افراد در شرایط خاص می تواند از مغز آن ها محافظت کند. نوزادان و افرادی که دچار آسیب هایی در سر می شوند و آن هایی که احتیاج به جراحی های قلبی دارند معمولاً در طول جراحی سرد نگه داشته می شوند.

آنچه که تا به امروز به درستی فهمیده نشده این است که سرما چطور این اثرات محافظتی را دارد. ارتباط بین سرما و فراموشی در تخریب و ایجاد سیناپس ها - اتصالات بین سلول های در مغز - نهفته است.

در مراحل اولیه آلزایمر و سایر بیماری هایِ تخریب عصبی این اتصالات مغزی از بین می فرایند. از بین رفتن اتصالات مغزی منجر به بروز نشانه های فراموشی شامل از دست دادن حافظه، گیجی، اختلال خلق و در بعضی اوقات مرگ تمام سلول های مغز می گردد.

آنچه نظر پروفسور مالوچی را جلب کرد این حقیقت بود که اتصالات مغزی در حیواناتی مانند خرس ها، جوجه تیغی ها و خفاش ها که خواب زمستانی دارند، زمانی از بین می رود که این حیوانات برای خواب زمستانی آماده می شوند.

در حدود 20 تا 30 درصد سیناپس های این حیوانات با آماده شدن بدن برای خواب زمستانی از بین می رود، زیرا آن ها احتیاج دارند که منابع ارزشمند خود را برای زمستان نگه دارند. اما وقتی این حیوانات در فصل بهار از خواب بیدار می شوند این اتصالات به طرز معجزه آسایی دوباره اصلاح می گردد.

چرا سرما می تواند خطرناک باشد

سرما اثر قدرتمندی روی بدن دارد. شوک ورود به آب سرد باعث بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب و فشار خون می گردد و می تواند در افرادی که بیماری های زمینه ای دارند منجر به حمله قلبی و مغزی گردد.

این کار همچنین می تواند باعث تنفس سریع و نفس نفس زدن بگردد که اگر در این حال فرد آب را تنفس کند می تواند منجر به غرق شدگی گردد.

هر چه فرد بیشتر در آب بماند، واکنش هایش کندتر می گردد. افرادی که مدت طولانی در آب سرد می مانند دچار گیجی می شوند و ممکن است نتوانند به راحتی از آب خارج شوند.

دکتر هیتر مِسی از دانشگاه پورتماوث می گوید باید در هنگام شنا در آب سرد این موارد را به خاطر داشته باشید:

• قبل از فرو رفتن در آب سرد از سلامتی کامل خود مطمئن شوید. اگر هر گونه تردیدی دارید قبل از این کار با پزشک مشورت کنید.

• با افرادی شنا کنید که به شنا کردن در آب سرد عادت دارند و خطرات احتمالی را می شناسند.

• به محض آنکه احساس سرما کردید از آب خارج شوید.

• یک سرپناه پیدا کنید، لباس های خیس را خارج کنید و به جای آن لباس های گرم و خشک بپوشید. حتماً دستکش پوشیده و کلاه پشمی به سر بگذارید.

• از حرکت بازنایستید و حرکات ورزشی سبک انجام دهید. از اینکه بدنتان به لرزه افتاده است، نگران نباشید این کار به گرم شدن شما یاری می نماید.

دکتر مِسی می گوید از حمام یا دوش آب داغ بعد از غوطه ور شدن در آب سرد خودداری کنید.

تغییرات در فشار خون با دوباره گرم کردنِ خودتان باعث بیهوشی شده و خطر جراحت را افزایش می دهد.

مواد شیمیاییِ سرما-شوک

تیم تحقیقاتی دانشگاه کمبریج مواد شیمیایی سرما-شوک را در سال 2015 کشف کرد. آن ها بدن موش های معمولی و موش هایی با بیماری آلزایمر و پریون (نوعی بیماری تخریب عصبی) را تا نقطه ای که بدن دچار هیپودرمی (کم گرمایی) - زیر 35 درجه سانتی گراد - می گردد، سرد کردند.

با گرم کردن مجدد حیوانات آن ها به این نتیجه رسیدند که موش های معمولی توانستند سیناپس های خود را دوباره ترمیم نمایند، اما موش هایی که آلزایمر و پریون داشتند نتوانستند. در همین حین آن ها دریافتند سطح پروتئین سرما-شوک به نام RBM3 در موش های معمولی افزایش یافته بود، اما در موش های دیگر تغییری ننموده بود. دانشمندان نتیجه گیری کردند بین این پروتئین و فراوری اتصالات جدید ارتباطی وجود دارد.

ارتباط بین این پروتئین و فراوری اتصالات جدید در یک آزمایش مجزا ثابت شد. آن ها نشان دادند می توانند با افزایش مصنوعیِ سطوح پروتئین RBM3 در موش هایی که دچار بیماری آلزایمر و پریون بودند از مرگ سلول های آن ها در اثر این دو بیماری پیشگیری نمایند.

این موفقیت بزرگی در تحقیقات فراموشی بود ه در نشریه علمی نیچر منتشر شد.

شناگران زمستانی

پروفسور مالوچی باور داشت که دارویی که بتواند به فراوری RBM3 یاری کند می تواند از پیشرفت بیماری های تخریب عصبی پیشگیری نموده و حتی در بعضی موارد فرایند رشد این بیماری ها را معکوس کند.

از آنجایی که پروتئین RBM3 در خون انسان ها شناسایی نشده بود، قدم واضح بعدی پاسخ به این پرسش بود که آیا این پروتئین در خون انسان ها نیز وجود دارد یا نه. پروفسرو مالوچی در مصاحبه ای با رادیو بی بی سی، شرح داده بود که نقش پروتئین RBM3 را در انسان ها آزمایش نموده، اما منشور اخلاقی مانع از سرد کردن بدن انسان ها تا نقطه هیپودرمی می گردد.

با شنیدن این مصاحبه یکی از اعضای گروه کوچی از شناگران زمستانی که در لندن فعالیت می نماید قدم پیش گذاشت و برای این آزمایش داوطلب شد. مارتین پِیت و سایر شناگران داوطلب شدند تا بدن خود را به سطح هیپودرمی برسانند.

پروفسور مالوچی موافقت کرد و در طول زمستان های 2016، 2017 و 2019 این پروتئین در بدن شناگران زمستانی آزمایش شد.

محققان به عنوان گروه کنترل گروهی از اعضای یک باشگاه تای چی را که در کنار استخر ورزش می کردند، اما هرگز شنا نمی کردند، به خدمت دریافتد.

تیم کمبریج کشف کرد که سطح پروتئین RBM3 در بدن تعداد قابل توجهی از شناگران افزایش یافته بود. تمامی این شناگران هیپودرمی شده و دمای بدنشان به زیر 34 درجه سانتی گراد رسیده بود.

سطح RBM3 در بدن هیچ کدام از اعضای گروه تای چی افزایش پیدا ننموده بود. دمای بدن آن ها نیز به سطح هیپودرمی نرسیده بود.

آیا سرما می تواند فراموشی را به تعویق بیندازد؟

گروهی از تحقیقات دیگر در این زمینه نشان می دهد که سطح پروتئین RBM3 در خون نوزادان و بیماران سکته قلبی و مغزی که بدنشان دچار هیپودرمی شده است، افزایش یافته است.

پروفسور مالوچی می گوید این یافته ها نشان می دهد که درست مانند پستاندارانی که به خواب زمستانی فرو می فرایند، انسان ها نیز در هنگام هیپودرمی پروتئین سرما-شوک را در بدنشان فراوری می نمایند.

اما او تأیید می نماید از آنجایی که سرد شدن بدن خطرات بسیار بیشتری از فواید آن دارد، نمی تواند غوطه ور شدن در آب سرد را به عنوان راهی برای پیشگیری از فراموشی توصیه کرد.

او می گوید چالشی که هم اکنون دانشمندان با آن روبرو هستند فراوری دارویی است که بتواند به فراوری پروتئین شوک-سرمایی در بدن یاری کند. البته مهمتر از آن این است که باید اثبات گردد که این پروتئین قطعاً از فراموشی پیشگیری می نماید.

فراموشی بیماریِ پیرسالی است و حتی تأخیر اندکی در بروز آن می تواند فواید بسیار زیادی برای افراد و کل جمعیت داشته باشد.

پروفسور مالوچی می گوید: به تعویق انداختن فراموشی حتی به قدر دو سال می تواند فواید بسیاری در زمینه مالی و سلامتی برای جوامع داشته باشد.

منبع: The BBC World

ترجمه: سایت خبرنگاران

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت