ارتقای کیفیت صنعت لجستیک از جهت نوسازی ناوگان - اکسپرس بلاگ

به اعتقاد رئیس کمیسیون حمل ونقل و لجستیک اتاق ایران استفاده از تجربیات جهانی در چهار حوزه ریلی، هوایی، زمینی و دریایی، توجه به نوسازی و هوشمندسازی ناوگان و حرکت به سمت ایجاد شرکت های نسل سوم می تواند به ارتقای سطح کیفیت صنعت لجستیک یاری کند.

سید علی حسینی، رئیس کمیسیون حمل ونقل و لجستیک اتاق ایران در یادداشتی برای پایگاه خبری اتاق ایران توضیح داد: صنعت حمل ونقل در ایران ترکیبی از شرکت های خصوصی، دولتی و خصولتی است و برای رسیدن به کیفیت در این حوزه باید نوسازی و هوشمندسازی ناوگان را مدنظر قرار داد. بالا بردن سطح کیفیت و استانداردها در صنعت لجستیک کشور می تواند با تمرکز بر راه اندازی شرکت های لجستیک نسل سوم و آنچه در دیگر کشورها محقق شده، به دست آید.

البته از آنجایی که صنعت حمل ونقل به چهار حوزه ریلی، جاده ای، دریایی و هوایی تقسیم می گردد برای ارتقای سطح کیفیت در هر کدام از این حوزه ها لازم است اقدامات مشخصی انجام داد هرچند احتیاج همه آنها در یک موضوع مشترک است و آن هم بر بالا بردن کیفیت قوانین ناظر بر هر کدام از آنهاست.

در بحث جاده ای به عنوان اولین پیشنهادی که همیشه مطرح بوده و همچنان روی آن تاکید داریم، رفتن به سمت شرکت مالکی به جای فردمالکی است. اگر شرکت ها به جای افراد مالکان کامیون ها باشند بدون شک راندمان و بهره وری افزایش پیدا می نماید. هم زمان با این اقدام مهم باید روی نوسازی ناوگان هم متمرکز شد.

در این رابطه به اصلاح قوانین احتیاج داریم. باید قوانین ناظر بر حمل ونقل جاده ای را به گونه ای اصلاح کنیم تا ایجاد شرکت های بزرگ حمل ونقل در این حوزه توجیه مالی پیدا کند؛ امروز اندازه عوارض و مالیاتی که یک فرد به عنوان مالک کامیون پرداخت می نماید بسیار پایین تر از وجوهی است که یک شرکت باید برای یک کامیون بپردازد برای همین فعالیت شرکتی در این بخش توجیه چندانی ندارد. تدوین سیاست ها و قوانین نخستین گامی است که می توان در راستای ارتقای کیفیت هر اقدامی، برداشت.

متاسفانه در حال حاضر ایران از نظر پیمایش هر کامیون پایین ترین سطح را در مقایسه با میانه جهانی دارد. این رقم در نرم جهانی 150 هزار کیلومتر در سال است؛ اما در ایران بین 60 تا 70 کیلومتر برآورد می گردد. با توجه به هزینه بالای نگهداری کامیون، امروز با ناوگان فرسوده در بخش جاده ای روبه رو هستیم و این نشان می دهد که در آینده از نظر نیروی انسانی هم با فرسودگی روبرو خواهیم بود و این مسئله ای است که در 10 سال آینده اتفاق خواهد افتاد.

نوسازی ناوگان، نکته ای که در کل صنعت لجستیک کشور باید اجرایی گردد. سن شناورها، واگن ها و لوکوموتیوها و به ویژه هواپیماهای مسافری و باری در کشور بسیار بالاست و این ضعف جدی روی کیفیت و بهره وری تاثیر منفی گذاشته است. دولت باید با استفاده از توان بخش خصوصی سن ناوگان را پایین بیاورد و از این طریق کیفیت را بالا برده، هزینه را کاهش داده و فضای رقابتی ایجاد کند و به این ترتیب اقتصاد در صنعت حمل ونقل رونق گیرد.

یکی از دغدغه های صنعت لجستیک کشور در طول چندین سال گذشته بالا بردن سهم سیستم ریلی هم در داخل و هم در حوزه ترانزیت و صادرات بوده است. متاسفانه قدیمی بودن و تعداد ناکافی واگن ها موجب شده تا سهم این بخش از حمل ونقل که کم هزینه تر از سایر شیوه های حمل است، بسیار ناچیز باشد.

در حوزه دریایی نیز با توجه به قوانین بین المللی درباره ویژگی سوخت کشتی های بزرگ مقیاس ناچار به به نوسازی کشتی ها هستیم، در غیر این صورت امکان ارتقای سهم ایران در حمل دریایی را نداریم.

در حمل هوایی نیز شرایط بر همین منوال بوده و حتی شرایط حادتر از سیار حوزه هاست. در حال که برای صادرات و انتقال محصولات فسادپذیر مانند میوه و انواع سبزیجات می توان از ظرفیت هواپیماها استفاده کرد، متاسفانه در این بخش ضعف جدی داریم.

استفاده بهینه از هر کدام از شیوه های حمل نه تنها به حفظ محیط زیست یاری می نماید بلکه مانع از مصرف بی رویه انرژی شده و از طرفی راندمان حمل، صادرات و ترانزیت کالا و خدمات را بهبود می بخشد. تمرکز بر حل معضلات حمل ونقل به عنوان یکی از زیرساخت های اصلی اقتصاد، بسیار مهم و لازم است که دولت می تواند با تمرکز بر توان بخش خصوصی در این جهت قدم بردارد.