از ساخته خود محافظت کنید! - اکسپرس بلاگ

به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از کتاب: چگونه این (کسب و کار) را ساختم، اگر راه بهتری وجود داشت، چطور؟ اگر فرغون شما به جای چرخ، یک توپ در جلوی خود داشت، چه می شد؟ بعلاوه اگر توپ آن امکان چرخش 360 درجه را داشت و قسمت بار هم طراحی مجدد شده بود تا ثبات بیشتری داشته باشد؟ نیازی نیست بیش از این بگردید.

فرغون توپی پیش از این اختراع و فراوری شده است! باور کنید که زندگی شما را تغییر می دهد؛ همان طور که باید زندگی مخترع آن، جیمز دایسون (James Dyson) را متحول می کرد. اما او پس از یک دهه سخت کوشی، فعالیت به اسم یک مدیر فروش فرصت طلب و عضو کوچکی از هیات مدیره شرکتی پیروز، در مهم ترین پرونده قضایی زندگی اش باخت و چیز خاصی از این اختراع برایش نماند.

امروزه، معروفیت جیمز دایسون، بیش از هر چیز به علت جاروبرقی بدون کیسه ای است که نام او را یدک می کشد. این جاروبرقی او را به یکی از ثروتمندترین افراد بریتانیا تبدیل کرد. اما در دهه 1970 و مدت ها پیش از آنکه 5000 ایده اولیه برای جاروبرقی را آزمایش کند، یک خانه مزرعه ای قدیمی خرید که ایده نخستین کسب وکارش را به او داد: فرغون توپی.

او برایم شرح داد: درحال بازسازی خانه و ساخت یک باغچه بودم. در آن موقع فرغون ها، چرخ های باریکی داشتند و اغلب فلزی بودند. هنگام کار با مسائل متعدد آن ها روبرو شدم. به شدت بی ثبات بودند، پایه هایشان به راحتی در گل فرو می رفت و چرخ هایشان هم در خاک نرم گیر می کرد؛ بنابراین از یکی از آن ها استفاده نموده و اقدام به بازطراحی اش کردم.

این محصول بالاخره راهی بازار شد تا تمام مسائلی که جیمز در زمان بازسازی خانه اش با آن ها روبرو شده بود، رفع شوند. با این حال، عرضه آن هم مسائل خاص خود را داشت. به اسم مثال، ابزارفروشی ها و فروشگاه های کشاورزی علاقه ای به فروش آن نداشتند. به گفته جیمز، آن ها فکر می کردند این فرغون بسیار عجیب است و از طرفی مقدار فروش فرغون آنچنان بالا نیست. بازاری بسیار کوچک دارد.

برای یک لحظه فکر کنید: خودتان چند فرغون در زندگی خریده اید؟ شاید یکی یا دو تا. دقیقا. راهکار جیمز آن بود که محصولات را به طور مستقیم به مصرف نمایندگان بفروشد؛ بنابراین آغاز به انتشار آگهی در روزنامه های محلی کرد. تعریف می نماید: آگهی هایم همواره کنار پوشک بزرگسالان یا دارو های کچلی منتشر می شد، اما به تدریج اوضاع خوب شد. فرغون های بسیاری می فروختم و مشتریان هم چک هایشان را برایم ارسال می کردند.

تعداد چک ها به حدی بالا رفتند که جیمز توانست ظرف چند سال نیمی از بازار فرغون بریتانیا را در دست بگیرد. اما ظاهرا میزان بازار آنقدر کوچک بود که درآمدش کفایت نمی کرد و او باید با جذب سرمایه گذار در پی توسعه کسب وکارش می گشت؛ بنابراین شرکتی با یک مجموعه از سرمایه گذاران تشکیل داد. نامش را کرک -دایسون گذاشتند. شراکتی 50-50 بود. جیمز بعلاوه به اسم بخشی از فرآیند جذب سرمایه، حق اختراع فرغون توپی را هم به شرکت اختصاص داد. چنین کاری همچنان در بسیاری از صنایع متداول است.

مشکل آنجا بود که یک بار دیگر پولشان تمام شد و با جذب سرمایه گذار تازه، مقدار سهام مالکیتی جیمز به 30 درصد تقلیل یافت. به این صورت، او دیگر مالکیت اختراع و محصول اصلی شرکت را نداشت. محصول عملا در اختیار کسی بود که 70درصد به جای مانده سهام را داشته باشد.

اوضاع زمانی بدتر شد که آن ها تصمیم گرفتند به بازار آمریکا ورود نمایند؛ شاید به این صورت به سودآوری برسند. مدیر فروش شرکت که وظیفه پیدا کردن و معاهده با یک شریک آمریکایی را داشت، تصمیم گرفت با یک شرکت پلاستیک سازی معامله کند و اجازه دهد فرغون توپی با نام و نشان تجاری آن ها فراوری گردد.

جیمز برای حفاظت از مالکیت معنوی خود شکایت کرد. اما آن محصول دیگر تحت مالکیت او نبود؛ هر چند نامش در سند ثبت اختراع آورده شده بود. او تمام دادخواهی ها را به همراه صد ها هزار دلار حق الوکاله وکلایش، از دست داد. پس از آنکه در پی آخرین شکست در یک دادگاه آمریکایی در سال 1979 به بریتانیا بازگشت، هیات مدیره هم او را اخراج کرد.

جیمز دیگر چنین اشتباهی نمی کرد. چند سال بعد، شرکت آمریکایی اِِِم وی (Amway) از جاروبرقی مدل دوال سایکلون او تقلید کرد و محصولی با نام سی ام اس1000 راهی بازار کرد. یک دهه پس از آن، هوور (Hoover) همین کار را تکرار کرد، اما حتی زحمت مخفی کاری به خود نداد. آن ها دستگاه خود را تریپل ورتکس کلینر نامیدند. (معنای لغوی محصول جیمز، گرداب دوگانه می شد و محصول کپی شده، گرداب سه گانه!) جیمز برای روبروه با هر دو شرکت آماده بود.

این بار، هم کنترل کسب وکار و هم حق اختراعش را داشت. زمانی که از تخلف شرکت های رقیب شکایت کرد، پیروز شد. پس از 5 سال درگیری در دادگاه آمریکا، با شرکت اموی روی امتیاز یک شرکت سرمایه گذاری مشترک به توافق رسید و قرار شد محصولات دایسون را در آمریکا بفروشد.

شرکت هوور در دادگاه عالی بریتانیا و سپس در دادگاه فرجام خواهی باخت.

در سال 2002، پس از کشمکشی 3ساله، دایسون را متقاعد کردند که با دریافت 6 میلیون پوند شکایتش را پس بگیرد. تا آن موقع، این بیشترین مبلغی بود که یک دادگاه بریتانیایی برای تخلف از قوانین ثبت اختراع به آن حکم می داد.

گردشگری: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!