اشتروکو مجسمه ای با اهمیت تاریخی و باستانی

به گزارش اکسپرس بلاگ، اُشتُروکو یا اُشترگلی به معنای شتری است که از خاک رُس و گِل به دست هنرمند سفالگر ساخته می گردد.

این مجسمه گاهی با سوار و گاهی نیز بی سوار ساخته می گردد و نقش ها و رنگ های به کار رفته در آن نیز متناسب با شرایط زمان دچار تغییر می گردد.

اُشتُروک برای مورخان و باستان شناسان دارای اهمیت تاریخی و باستانی است زیرا شکل مجسمه و طرح های تزئینی آن بیانگر هویت، شرایط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مردم منطقه بوده است.

این مجسمه های کوچک گلی اغلب بازتاب تأثیر آن ها از محیط مانند کاروان شتر، شتر و نخل، مرد شترسوار و... که توسط افراد محلی در تنورهای خانه هایشان ساخته و در پنجشنبه بازار میناب به فروش می رسیده است.

با توجه به تقسیم بندی صنایع دستی استان هرمزگان به دو دسته رایج و فعال و صنایع دستی فراموش شده، اُشتُروک سازی را می توان جزو صنایع دستی که در گذشته رایج بوده و هم اکنون به صورت محدود و جزئی انجام می گردد، قرارداد.

مهم ترین و اصلی ترین عامل از رونق افتادن این رشته، ورود فنّاوری و صنایع جدید به زندگی مردم است.

در گذشته در برخی روستاها این هنر رونق و بازار خوبی داشته، اما در حال حاضر به دلیل عدم وجود بازار فروش و فقدان کاربرد محصولات، این صنعت کهن در آستانه فراموشی قرارگرفته و سفالگران تنها در دو کارگاه روستاهای شهوار و حکمی، آن هم گاهی و به صورت محدود، به فراوری اشتروک می پردازند.

افرادی که هم اکنون به کار تهیه اشتروک و مجسمه های گلی مشغول اند دو یا سه نفر هستند که سن زیادی دارند، متأسفانه جوانان علاقه ای به یادگیری این هنر ندارند و به کارهای پر درآمدی چون خریدوفروش اشیاء و مجسمه های چینی می پردازند.

مسائل اقتصادی صنعتگران و عدم شناخت کافی آنان از بازار و سلیقه مشتری در کنار عدم وجود فنّاوری و تجهیزات لازم برای فراوری انبوه از دیگر موانع صنعتگران است که می توانیم با فراهم کردن بستر مناسب از منسوخ شدن و زوال این هنر سنتی دستی و منحصربه فرد جلوگیری کنیم.

اعطاء کارت شناسایی صنعتگری و معرفی صنعتگران این رشته جهت دریافت تسهیلات، تهیه فیلم و گزارش از روش فراوری و ساخت این رشته، شرکت صنعتگران در نمایشگاه های صنایع دستی سراسر کشور و اجرای این رشته به صورت زنده (Work Shop) ازجمله موارد پیشنهادی جهت حمایت های دولتی است.

همچنین برای حفظ و احیاء این رشته می توان برنامه ریزی هایی برای آموزش به افراد علاقه مند و جوان با سطح تحصیلات مناسب انجام گردد که در این آموزش طراحی جدید و ساخت مدل ها و رنگ های متنوع نیز در آن دیده گردد.

در آخر اجرای تورهایی برای بازدید از کارگاه های اشتروک سازی و دیدن روش فراوری اشتروک نیز یاری شایانی به احیاء و زنده نگه داشتن رشته و محصول منحصربه فرد خواهد بود.

*گزارش از بهاره جوشعار، کارشناس میراث فرهنگی