جاذبه های گردشگری مرند، شهر تاریخی آذربایجان شرقی، عکس - اکسپرس بلاگ

در خصوص معروفیت این شهرستان به مرند، نظریات متعددی وجود دارد. گروهی متعقد هستند که نام این شهرستان، ابتدا مادوند و سپس مارند بوده که به مرور زمان به مرند تغییر یافته است. بطلیموس از جغرافیان دانان اهل یونان که در دوران پیش از میلاد زندگی می کرد، در متونی که از خود به یادگار گذاشته، مرند را با نام ماندگار، ثبت نموده و از آن به نام یکی از آبادترین شهرها در طول تاریخ یاد نموده است. اما ارامنه طبق روایات باستانی خود می گویند که حضرت نوح (ع) در شهر مرند دفن شده و این کلمه لغتی است ارمنی و مشتق آن به معنای تدفین است.

البته ارامنه دوران معاصر اعتقاد دارند که پس از طوفان نوح، حضرت در نخجوان فرود آمد و خود و همسرش را در این شهر دفن کردند. در جایی دیگر هم بر اساس مکتوبات تورات، به نظر می رسد که مادر حضرت نوح (ع) هم در مسجد واقع در بازار مرند به خاک سپرده شده است. گروهی دیگر هم مرند را تغییر یافته نام ماریا، دختری ترسایی می دانند.

کاروانسرای شاه عباسی پیغام مرند

در فاصله 13 کیلومتری از شهرستان مرند در جهت مرند به تبریز و درون روستایی به نام یام یا پیغام، می توان یکی از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی را مشاهده کرد که به کاروانسرای شاه عباسی پیغام مرند، معروفیت یافته است. این کاروان سرا را با نام یام هم می شناسند. این مکان با قدمتی برابر با دوران فرمانروایی مغول و صفویه، از مهم ترین استراحتگاه ها و اماکن بین راهی و جاده ای است که نام عظیم ترین کاروانسرای شمال غرب کشور را به خود اختصاص داده است. این کاروان سرا به شکل هندسی مستطیل با چهار ایوان، سردری با ارتفاعی قابل توجه، گنبدخانه، حیاط مرکزی، هشتی، چندین اتاق، چهار برج دایره ای، حیاط و ایوانی هایی جهت اقامت کاروانیان ساخته شده است.

طاق و قلعه هلاکو

باستان شناسان، پیشینه قلعه و طاق هلاکو را به دوران هزاره نخست پیش از میلاد مسیح (ع)، نسبت می دهند

یکی از آثار تاریخی و بسیار قدیمی در شهرستان مرند، بنایی است آجری و متعلق به دوران حکومت مغول ها، واقع در 27 کیلومتری از این شهرستان که به قلعه هلاکو، معروفیت دارد. مردم محلی این اثر تاریخی را با نام کاخ هلاکو می شناسند که در دشت بسیار وسیعی به نام دشت هلاکو یا الاکی، قرار گرفته است. عمارتی که با توجه به آثار به دست آمده از جمله تکه سفال های بسیار قدیمی، باستان شناسان قدمت آن را برابر با هزاره نخست پیش از میلاد مسیح (ع) نام نموده اند.

هنگام حضور در این ناحیه، می توان بقایایی از یک بنای تاریخی را مشاهده کرد. پی های سنگی و دیوارهایی با قطر زیاد و کالبدی از یک طاق مدخل با قطری نیم متر در یک متر و سربنا گواه از عمارتی با معماری به سبک ساختمان های مغول و به مساحت 900 متر مربع دارد. ارتفاع بنای به جای مانده بالغ بر 6 متر است که در مجاورت آن کتیبه ای به خط کوفی و تزئین شده با آجر و کاشی های فیروزه ای رنگ، گرداگرد طاق سردر را پوشانده است. مقابل این بنا، می توان آثاری از یک دیواره سنگی را مشاهده کرد که متعلق به قلعه ای کهن است و مردم محلی از آن به نام قلعه گبرها یاد می نمایند.

مسجد پیر بالا؛ مزار همسر حضرت نوح (ع)

مسجد پیربالا یا مسجد بازار، یکی دیگر از بناهای تاریخی در شهرستان مرند است که گفته می شود پس از طوفان نوح (ع)، مدفن همسر حضرت نوح (ع)، بوده است. البته بنای امروزی مسجد با تغییرات اساسی نسبت به بنای نخستین آن روبرو شده است و مساحت آن 600 متر مربع است. با توجه به 3 عدد کتیبه متعلق به این اثر تاریخی که یکی از آن ها در بالای محراب و دو کتیبه دیگر در بالای سردر ورودی اصلی مسجد قرار گرفته است، ساختمان کنونی مسجد در سال 1268 هجری قمری روی بقعه همسر حضرت نوح (ع)، ساخته شده و تا به امروز تعمیرات و بازسازی های متعددی را به خود دیده است. این مسجد در نظر ارامنه و مسیحیان از اهمیت و احترام ویژه ای برخوردار است و می توان آن را از معدود مساجدی در استان آذربایجان برشمرد که حدود چهار طرف آن را فضای آزاد تشکیل می دهد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این مسجد به خواست مردم محلی به نام مسجد امام خمینی، تغییر یافت.

کیلسای هوانس مقدس

در فاصله 13 کیلومتری از جهت تبریز به مرند، درون روستای سهرل یا سهرقه، کلیسای هوانس مقدس، قرار گرفته است که از جاذبه های گردشگری شهرستان مرند محسوب می شود. این بنای تاریخی دارای قدمتی حدود 2 قرن است که در سال 1840 میلادی به همت معماران روس و فردی به نام سردار سامسون، روی خرابه های کلیسای دیگری که متعلق به قرن 5 تا 6 میلادی بوده است، ساخته شد. هرچند به علت وقوع زلزله این بنای کهن خرابی های بسیاری به خود دید، ولی همچنان محکم و پایدار قد برافراشته و از دیدنی های استان آذربایجان محسوب می شود. کلیسای هوانس مقدس در پلانی مستطیلی به طولی برابر با 18 متر و عرضی متغیر از 5 متر و نیم تا 7 متر و نیم ساخته شده و تنها کلیسای مرند است. محل اقامت اسقف اعظم، مدرسه و مکانی برای روشن کردن شمع و عود از بخش های این بنای مذهبی و تاریخی است. داخل کلیسا هم به سه بخش تقسیم بندی شده است که هرکدام دارای یک گنبد مجزا است. برج ناقوسخانه، گنبد رگ هرمی با روکش شیروانی در سردر ورودی و محراب، از دیگر بخش های این کلیسای تاریخی است.

آبشار پیر بالا

یکی از زیباترین دیدنی های طبیعی در شهرستان مرند، آبشار پیربالا در این شهرستان است که در روستایی به همین نام و در 18 کیلومتری از مرند قرار گرفته است. روستایی که آبشار درون آن قرار گرفته است، در بین یک دره وسیع و در دهانه دو رودخانه واقع شده و همین از مهم ترین دلایلی است که این روستا را به منطقه ای با چشم اندازهای زیبا و تماشایی تبدیل ساخته است. ارتفاع آبشار نزدیک به 10 متر است و در راه رسیدن به آن باید جهتی فوق العاده و خیره نماینده را طی کرد که برای طبیعت گردان و علاقه مندان به پیاده روی، مناسب است.

روستای تاریخی اویندین

روستای اَویندین، یکی از روستاهای زیبا، برخوردار از اقلیمی مطلوب و بهره مند از جاذبه های گردشگری طبیعی متعددی است که در 80 کیلومتری از شهرستان مرند قرار گرفته است. این روستا به علت دارا بودن آب های معدنی که خاصیت درمانی دارد، به یکی از مقاصد گردشگری اصلی و مهم استان آذربایجان شرقی تبدیل شده است. آبشار زیبای میان دره، چشمه های قزل چشمه و زلفی چشمه سی، گورستان تاریخی دوزلاخ با قدمتی بالغ بر 5 قرن، صخره های عظیم و مناسب صخره نوردی و تفرجگاه لزگه، از دیدنی های این روستای زیبا و کهن است.

آتشکده مانداگارنا

آتشکده مانداگارنا، یکی از چهار آتشکده ای است که در بخش باستانی شهرستان مرند قرار گرفته است. جالب است بدانید که پس از پیروزی سپاهیان اسلام در این منطقه، بیشتر آتشکده ها از بین رفته است. امروزه آثاری از به جای مانده خرابه های این آتشکده های کهن در بخش شرقی مرند برجای مانده که به نام کول تپه یا تپه خاکستری هم معروفیت یافته است. آتشکده مانداگارنا، در شمال و در قسمت پشت قبرستان باغ رضوان و در بین باغ ها و مزارع قرار گرفته است.

پیشینه قلعه مانداگارنا با توجه به آثار کشف شده به هزاره چهارم پیش از میلاد بازمی شود

بر اساس متون ثبت شده از مورخانی همانند هردوت، گرنفون و بلطیموس که قدمت آن ها به 2200 سال پیش بازمی شود، شهر مرند به نام مانداگارنا یاد شده است و احتمالا این آتشکده هم مانداگارنا نام داشته است. باستان شناسان پیشینه این قلعه را با توجه به آثار کشف شده در آن به هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح (ع)، تخمین زده و آن را از نوع قلعه های خشتی او را رکویی معرفی نموده اند.

روستای ییلاقی دو گیجان

روستای دوگیجان، از منطقه ها ییلاقی در شهرستان مرند است که با آب و هوایی مناسب، چشم اندازهای خیره نماینده، طبیعتی بکر و مطبوع، مردمی اصیل و میهمان نواز، دیدنی های طبیعی همانند غار دوگیجان به یکی از جاذبه های گردشگری طبیعی در استان آذربایجان تبدیل شده است. ساکنین این روستای 300 نفره به حرفه دامداری، قالی بافی و کشاورزی مشغول هستند. آنچه که نظر گردشگران را در بدو ورود به این منطقه زیبای گردشگری جلب می سازد، لباس اهالی آن است که از لحاظ رنگ، طرح و نوع پارچه کم نظیر است.

غار دو گیجان

غار دوگیجان، یکی دیگر از جاهای دیدنی مرند است که در کوهی بین روستاهای دوگیجان و زرقان قرار گرفته است و از نوع غارهای استالاکیتیت است. ورودی دهانه اصلی غار، تالاری است که هیچ تزیینات غاری در آن وجود ندارد. غارنوردان با عبور از شیبی 20 درجه که در قسمت چپ تالار وجود دارد، به طبقه پایین غار راهنمایی می شوند که دو تالار در آن به چشم می خورد. تالار سمت راست برگه های خشگیده، استخوان های حیوانات و چندین دهلیز فرعی را که بن بست در خود جای داده و تالار سمت چپ دارای استالاکیتیت و استالاکمیت های بسیار زیبایی است که آن را جلوه ای چشم گیر بخشیده است. کف این تالار هم گلی است.

از دیگر مکان های تاریخی و دیدنی های شهرستان مرند می توان به گردنه پیغام، روستای کندلج، مسجد بازار، پیست اسکی پیغام، منطقه شکار ممنوع یکانات، آبشار عیش آباد، منطقه محافظت شده علمدار داغی، تنگه دره دیز، قلعه سن سارود، پناهگاه حیات وحش کیامکی و مسجد جامع مرند اشاره نمود.

گردشگری: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!