سفر به سیاره گوشه گیر و طردشده؛ پلوتو

به گزارش اکسپرس بلاگ، پلوتو یک سیاره کوتوله و عظیم ترین جرم در کمربند کویپر است. این سیاره کوتوله زمانی به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی شناخته می شد؛ اما به دلایلی از این مجموعه حذف شد.

سفر به سیاره گوشه گیر و طردشده؛ پلوتو

به گزارش خبرنگاران به نقل از زومیت، پلوتو یک سیاره کوتوله و عظیم ترین جرم در مجموعه کمربند کویپر است. دانشمندان پس از کشف پلوتو در سال 1930، آن را سیاره نهم منظومه شمسی نامیدند؛ اما از آغاز دهه 1990 و به دنبال کشف اجرام دیگری با اندازه مشابه در کمربند کویپر، شرایط پلوتو به عنوان سیاره نهم زیر سؤال رفت. به این ترتیب پلوتو رسما از گروه سیاره های اصلی منظومه شمسی خارج شد و حالا به عنوان یکی از اجرام کمربند کویپر شناخته می شود. بعدها باز هم ادعاهایی مبنی بر سیاره بودن پلوتو مطرح شد؛ اما تمام این فرضیه ها رد شدند یا از شواهد کافی برخوردار نبودند.

به طور کلی، پلوتو از نظر عظیمی نهمین جرم و از نظر سنگینی دهمین جرم شناخته شده در مدار خورشید است. جرم پلوتو از جرم اریس (یکی از اجرام دیگر در کمربند کویپر) اندکی کمتر است. پلوتو مانند دیگر اجرام کمربند کویپر اساسا از یخ و سنگ تشکیل شده و نسبتا کوچک است. جرم پلوتو یک ششم و حجم آن یک سوم ماه، قمر زمین است.

مدار پلوتو مختلف المرکز و مایل است؛ به همین دلیل فاصله این سیاره کوتوله در نقاط مختلف مدارش تا خورشید بین 30 تا 49 واحد نجومی (4.4 تا 7.4 میلیارد کیلومتر) متغیر است. در نتیجه پلوتو گاهی از نپتون به خورشید نزدیک تر می شود. تقریبا 5.5 ساعت طول می کشد تا نور خورشید به پلوتو برسد .پلوتو دارای پنج قمر شناخته شده است: شارون (عظیم ترین قمر با قطری به اندازه نصف پلوتو)، استیکس، نیکس، کربروس و هیدرا. پلوتو و شارون گاهی به عنوان سیستم دودویی در نظر گرفته می شوند. کاوشگر نیوهورایزنز ناسا در 14 جولای 2015 از فراز پلوتو عبور کرد. نیوهورایزنز تنها کاوشگری است که تا به امروز به آنالیز پلوتو پرداخته. این کاوشگر در حین عبور خود از مجاورت پلوتو، به اندازه گیری و رصد دقیق این سیاره و قمرهای آن پرداخت.

شکل گیری

تقریبا 4.6 میلیارد سال پیش، منظومه شمسی ابری از گاز و غبار موسوم به سحابی خورشیدی بود. جاذبه منجر به فروپاشی مواد و چرخش سریع آن ها شد. در مرکز این سحابی، خورشید شکل گرفت. با شکل گیری خورشید، مواد باقی مانده متراکم شدند. ذرات کوچک گرد هم آمدند و به دلیل نیروی گرانش به ذرات عظیم تر تبدیل شدند. بادهای خورشیدی باعث دور شدن عناصر سبک تری مثل هیدروژن و هلیوم از خورشید شد و فقط مواد سنگی و سنگین در نزدیکی خورشید باقی ماندند که به مرور دنیاهای سنگی را تشکیل دادند. به این ترتیب غول های گازی از عناصر سبک تر به وجود آمدند.

هسته سنگی پلوتو هم تحت چنین سناریویی شکل گرفت. گازها و یخ ها بر اثر نیروی گرانش به یکدیگر پیوستند؛ اما مانند سیاره های کوتوله دیگر، جرم پلوتو به حد نصاب نرسید و نتوانست در دسته سیاره های رسمی قرار بگیرد.

پلوتو یکی از اجرام منحصر به فرد منظومه شمسی است؛ زیرا به ظاهر سیاره ای دودویی است. سیاره مرکزی پلوتو و قمر شارون، این سیستم دودویی را می سازند. منظومه شمسی در ابتدا محیطی بی نظم و پرهرج ومرج بود؛ به طوری که کل سیاره ها، سیاره های کوتوله و سیارک ها به اطراف پراکنده شده بودند. با حرکت سیاره ها در جهتشان، جرم آن ها باعث ایجاد نیروی گرانشی شد و مدار اجرام کوچک تر تغییر پیدا کردند. بعضی اجرام به سمت خورشید و بعضی کاملا در خلاف جهت خورشید حرکت کردند.

منظومه شمسی کنونی در مقایسه با آغاز حیات خود دارای محیطی منظم است؛ اما مدار عجیب پلوتو دانشمندان را به این نتیجه رساند که این سیاره احتمالا در گذشته از مدار نپتون خارج شده است. به نظر می رسد این فرضیه به دلیل شباهت پلوتو با تریتون (یکی از قمرهای نپتون) تقویت شده است. بااین حال مدار پلوتو به گونه ای است که هرگز با این سیاره عظیم برخورد نمی نماید؛ در نتیجه نمی تواند بخشی از سیستم آن باشد.

ازآنجاکه دانشمندان ثابت کردند پلوتو نمی تواند بخشی از سیستم نپتونی باشد، جستجوی دیگر برای رفتار عجیب این کوتوله آغاز کردند و در نهایت پیروز به کشف کمربند کویپر شدند. کمربند کویپر دیسکی متشکل از اجرام سنگی و یخی است که در لبه دوردست منظومه شمسی واقع شده است. پلوتو یکی از میلیون ها توده سنگ و یخی کمربند کویپر و البته عظیم ترین جرم شناخته شده در این منطقه است. سیاره کوتوله اریس در مقام دوم قرار می گیرد.

خصوصیات فیزیکی و ترکیب

تا قبل از سال 2015 و رسیدن کاوشگر نیوهورایزنز به پلوتو، داده های اندکی درباره این سیاره کوتوله وجود داشت. بر اساس داده های نیوهورایزنز، قطر پلوتو 2370 کیلومتر (کمتر از یک پنجم قطر زمین) است. مشاهدات نیوهورایزنز از سطح این سیاره ، ویژگی های سطحی متعدد مثل کوهستان هایی با ارتفاع 3500 متر را آشکار کرد که با کوهستان های سنگی روی زمین قابل مقایسه هستند. به عقیده دانشمندان، احتمالا کوهستان ها روی بسترهای یخی شکل گرفته اند.

سطح پلوتو مملو از متان منجمد است؛ اما دانشمندان نیوهرایزن تفاوت زیادی در انعکاس نوری سطح این سیاره کوتوله مشاهده کردند. یکی از معینات سطحی برجسته پلوتو، منطقه ای قلبی شکل به نام تومباگ رجیو است. سمت چپ این منطقه با کربن مونواکسید منجمد پوشیده شده است. تغییرات دیگری هم در ترکیب مواد سطحی این منطقه دیده می شود.

در مرکز بطن چپ تومباگ رگیو، منطقه ای بسیار هموار وجود دارد که تیم نیوهورایزنز آن را بر اساس اولین قمر مصنوعی زمین، اسپوتنیک پلانوم نام گذاری کرد. این منطقه فاقد دهانه های برخوردی سیارکی است و طبق شواهد زمین شناسی، سن آن بیشتر از 100 میلیون سال نیست. شاید این منطقه هنوز در حال شکل گیری است و دستخوش فرایند های زمین شناختی می شود. صفحات یخی همچنین نشان دهنده لایه هایی تیره به طول چند کیلومتر هستند که در یک جهت قرار دارند. احتمالا این خط ها به دلیل بادهای پرقدرت در سطح این سیاره کوتوله به وجود آمده اند. بر اساس شواهد تلسکوپ فضایی هابل، آثاری از مولکول های زیستی پیچیده در پوسته پلوتو دیده شده است.

سطح پلوتو، سردترین نقطه در منظومه شمسی است. دمای سطح پلوتو به منفی 225 درجه سانتی گراد می رسد. در مقایسه با تصاویر گذشته، تصاویر تلسکوپ فضایی هابل نشان می دهند این سیاره کوتوله به مرور زمان سرخ تر شده است. دلیل این مسئله تغییرات فصلی است.شاید پلوتو میزبان اقیانوس های زیرزمینی باشد؛ اما هنوز شواهد کافی در این زمینه به دست نیامده اند. اگر اقیانوس های زیرزمینی در پلوتو وجود داشته باشند، احتمالا میزبان حیات خواهند بود.

تومباگ رگیو؛ قلب پلوتو

تومباگ رگیو، درخشان ترین معینه سطحی پلوتو است که درست در شمال استوا و در شمال شرق کتولو ماکولا و شمال غرب کرون ماکولا واقع شده است که هر دو مناطقی تاریک هستند. عرض صفحه غربی آن 1000 کیلومتر است که از نیتروژن و دیگر گازهای منجمد تشکیل شده است. این صفحه اسپوتنیک پلانیتیا نام دارد. صفحه شرقی ترکیبی از بلندی های به شدت انعکاسی است و گمان می رود دارای پوششی از نیتروژن دارد که از جو اسپوتنیک پلانیتیا به این بخش راه یافته اند و سپس به صورت منجمد روی این سطح فرود آمده اند. این منطقه به قلب پلوتو هم مشهور است.

ساختار داخلی

به دلیل فروپاشی عناصر رادیواکتیو، دمای یخ پلوتو به حدی بالا می رود که از بخش سنگی آن جدا می شود. به همین دلیل به عقیده دانشمندان، ساختار داخلی پلوتو تفکیک شده است؛ به طوری که مواد سنگی روی هسته ای متراکم قرار دارند که با گوشته ای از یخ احاطه شده است. 70 درصد از پلوتو را سنگ و 30 درصد آن را یخ تشکیل می دهد. گازهای منجمد دیگری مثل متان، کربن مونواکسید و نیتروژن هم سطح این سیاره کوتوله را پوشانده اند.

مدلی از ساختار داخلی پلوتو

مدار و چرخش

دوره مداری پلوتو در حال حاضر تقریبا 248 سال است. ویژگی های مداری این سیاره کوتوله با سیاره های دیگر متفاوت هستند. پلوتو دارای مداری به شدت بیضوی و فاصله آن تا خورشید، 49 برابر فاصله زمین تا خورشید است. ازآنجاکه مدار این سیاره کوتوله مختلف المرکز است، فاصله آن از خورشید تغییر می نماید. این سیاره کوتوله به مدت 20 سال در طول بازه مداری 248 ساله خود، از نپتون به خورشید نزدیک تر می شود. در نتیجه ستاره شناسان فرصتی نادر برای آنالیز این جسم دورافتاده و سرد پیدا می نمایند.

از بالا این طور به نظر می رسد که مدار پلوتو مدار نپتون را قطع می نماید؛ اما مدار این دو جرم به گونه ای تراز شده است که هرگز با یکدیگر برخورد ننمایند. مدار نپتون و پلوتو متقاطع نیست. وقتی پلوتو در نزدیک ترین فاصله به خورشید واقع شده است، در بالای جهت حرکت نپتون قرار می گیرد؛ به طوری که مدار پلوتو 8 واحد نجومی بالاتر از مدار نپتون واقع شده است و به این ترتیب مانع از برخورد می شود.بر اساس پژوهش های مختلف، در طی میلیون ها سال، ماهیت کلی تراز مدارهای نپتون و پلوتو تغییر ننموده است. البته مدار پلوتو در معرض ناپایداری واقع شده است؛ اما گاهی نپتون آن را آرام می نماید.

جو و میدان مغناطیسی

جو پلوتو لایه ای رقیق از گازهایی است که این سیاره کوتوله را احاطه نموده اند. بخش زیادی از جو پلوتو را نیتروژن تشکیل می دهد و مقادیر اندکی متان و کربن مونواکسید هم در آن پیدا می شود که نتیجه تصعید گازهای منجمد سطحی است. جو پلوتو با تغییرات قوی شناخته می شود که به دلیل مدار عجیب این سیاره کوتوله رخ می دهند.

فشار سطحی جو پلوتو که در سال 2015 توسط نیوهورایزنز اندازه گیری شد، تقریبا 1 پاسکال (1.1 برابر فشار جو زمین) است. رصد جو پلوتو از زمین کار سختی است و آنالیز آن تنها زمانی ممکن است که این سیاره کوتوله از مقابل ستاره ای دوردست عبور کند؛ به این ترتیب ستاره شناس ها می توانند اثر جو بر نور ستاره را ببینند. این رویداد در سال 2016 رخ داد و معین شد جو پلوتو در حال رشد بوده است. ستاره شناس ها برای اولین بار در سال 1988 جو پلوتو را رصد کردند.

اما حالا به نظر می رسد همه چیز تغییر نموده و جو پلوتو دچار فروپاشی شده است. جدیدترین گذار پلوتو به جولای 2019 بازمی شود که کو آریماتسو از دانشگاه کیوتوی ژاپن به رصد آن پرداخت. او و تیمش معتقدند فشار جوی پلوتو از سال 2016 به اندازه 20 درصد کاهش یافته است.

در حالت کلی وقتی پلوتو به خورشید نزدیک تر است، گازهای منجمد سطحی آن ذوب می شوند و جو نازکی تشکیل می دهند که بیشترین بخش آن نیتروژن و بخش کمی از آن متان است. گرانش پائین پلوتو (یک بیستم کره زمین)، باعث توسعه جو تا دامنه های بالاتر می شود؛ اما با دور شدن پلوتو از خورشید، بخش زیادی از جو آن ناپدید می شود. بااین حال در شرایط وجود جو، بادهایی قوی در پلوتو می وزند. روشنایی جوی پلوتو هم متغیر است و می توان بر اساس امواج گرانشی یا وزش باد روی کوه ها به این تغییرات پی برد.

جو پلوتو برای جریان مایعات سطحی بسیار رقیق است؛ اما احتمالا این جریان ها در گذشته ای دور روی سطح این سیاره کوتوله وجود داشته اند. بر اساس تصاویر و داده های نیوهورایزنز از دریاچه منجمدی در منطقه تومباگ رگیو، شواهدی از کانال های کهن دیده شدند. از طرفی جو پلوتو در گذشته های دور، 40 برابر ضخیم تر از جو کنونی آن بوده است. دانشمندان در سال 2016 از وجود ابرهایی در جو پلوتو خبر دادند که درخشش متفاوتی داشتند. ترکیب احتمالی این ابرها، استیلین، اتان و هیدروژن سیانید است.

هنوز به طور قطعی معین نیست پلوتو دارای میدان مغناطیسی است یا خیر؛ اما با توجه به ابعاد کوچک و سرعت چرخش کند آن، می توان به این نتیجه رسید که این سیاره کوتوله فاقد میدان مغناطیسی است.

قمرها

منظومه قمری پلوتو بر اثر برخورد این سیاره کوتوله با دیگر اجرام کمربند کویپیر شکل گرفته است.

شارون؛ عظیم ترین همراه پلوتو

پلوتو دارای یک قمر بسیار عظیم است که اندازه آن دقیقا نصف پلوتو است. این قمر که در سال 1978 کشف شد بر اساس دیوی در اساطیر یونان که ارواح را به دنیای زیرین می برد، شارون نامیده شد. (پلوتو هم بر اساس خدای دنیای زیرین نام گذاری شده است). اندازه عظیم شارون با قطر 1200 کیلومتر گاهی دانشمندان را به این باور سوق می دهد که پلوتو و شارون یک منظومه سیاره ای دودویی هستند؛ چرا که قطر پلوتو 2370 کیلومتر است.

پلوتو و شارون تنها 19,640 کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند که از فاصله لندن و سیدنی استرالیا کمتر است. بازه مدار شارون به دور پلوتو، 6.4 روز زمینی است. همچنین شارون دارای قفل جزر و مدی است؛ به این معنی که تنها یک طرف آن به سمت پلوتو واقع شده است. شارون قمری خاکستری است و رگه های سرخ رنگی در قطب شمال آن دیده می شود. بخش زیادی از این قمر از یخ پوشیده شده است؛ اما احتمالا منطقه سرخ رنگ آن ترکیبی مشابه جو پلوتو دارد. سطح این قمر به طرز شگفت انگیزی جوان است و احتمالا اقیانوسی منجمد زیر سطح آن وجود دارد.

دو قمر کوچک تر

در سال 2005، دانشمندان برای آماده سازی مأموریت نیوهورایزنز با تلسکوپ هابل از پلوتو عکس برداری کردند. آن ها متوجه دو قمر کوچک دیگر در اطراف پلوتو شدند که نیکس و هیدرا نام گرفتند. فاصله این قمر ها تا پلوتو دو تا سه برابر فاصله شارون تا پلوتو است.

کاوشگر نیوهراینز ناسا از جزئیات قمر شارون در سال 2015 عکس برداری کرد؛ اما تنها از فاصله ای دور چهار قمر دیگر را رصد کرد. بااین حال این مأموریت اندازه گیری های خوبی از این دو قمر ارائه داد. طول نیکس 42 کیلومتر و عرض آن 36 کیلومتر بود؛ درحالی که طول هیدرا 55 کیلومتر بود.

قمرهای چهارم و پنجم

دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل در سال 2011، پیروز به کشف کربروس، قمر چهارم پلوتو شدند. مدار کربروس بین نیکس و هیدرا قرار گرفته است و با وجود اندازه کوچک، تلسکوپ هابل تأثیر گرانشی قوی آن بر قمرهای همسایه را آشکار کرد.

پنجمین قمر، استیکس در سال 2012 رصد شد. بر اساس تخمین ها شکل این قمر نامنظم است و عرض آن به هفت کیلومتر می رسد. این قمر در مدار دایره ای به قطر 95 هزار کیلومتر در اطراف پلوتو می چرخد و در همان صفحه ای است که دو قمر دیگر قرار گرفته اند. دانشمندان انتظار داشتند پس از رسیدن نیوهورایزنز به پلوتو، قمر های بیشتری کشف نمایند؛ اما این اتفاق رخ نداد.

این تصویر ترکیبی، سطح قمر عظیم پلوتو، شارون را همراه با چهار قمر کوچک تر آن نشان می دهد. این تصاویر توسط ابزار LORI روی فضاپیمای نیوهورایزنز ثبت شدند

رصدها و کاوش ها

فاصله زیاد پلوتو تا زمین، آنالیز عمیق و دقیق آن را سخت می سازد. در 14 جولای 2015، کاوشگر نیوهورایزنز ناسا از پلوتو عبور و اطلاعات ارزشمندی درباره این سیاره کوتوله ارسال کرد.

رصدها

پلوتو حتی با تلسکوپ های عظیم زمینی هم ظاهری ستاره مانند بدون دیسکی آشکار دارد. نقشه های اولیه پلوتو در اواخر دهه 1980 منتشر شدند. این نقشه ها بر اساس خسوف قمر عظیم پلوتو، شارون به دست آمدند.

نقشه های بهتری با تلسکوپ فضایی هابل (HST) به دست آمدند که دارای وضوح بالاتر و جزئیات بیشتری بودند؛ شامل اطلاعاتی مثل مناطق قطبی و نقاط روشن عظیم. این نقشه ها حاصل پردازش کامپیوتری پیچیده بودند و تا زمان رسیدن کاوشگر نیوهورایزنز در جولای 2015، از بهترین نقشه ها به شمار می رفتند.

نیوهورایزنز؛ کاوش در پلوتو و فراتر از آن

در جولای 2015، نیوهورایزنز ناسا اولین کاوشگری بود که به بازدید از سیاره کوتوله پلوتو پرداخت. مشاهدات این کاوشگر درک ما از اجرام منظومه شمسی را متحول کرد. نیوهورایزنز اولین کاوشگر از مجموعه مأموریت های New frontiers (مرزهای نو) بود که برای کاوش در نقاط دوردست منظومه شمسی طراحی شده بود. این کاوشگر در تاریخ 19 ژانویه 2006 با راکت اطلس 5 از ایستگاه نیروی هوای کیپ کاناورال در فلوریدا پرتاب شد.

نیوهورایزنز در جولای 2015 به پلوتو رسید و طبق برنامه به جمع آوری داده هایی از آن و مخابره آن ها به زمین پرداخت. فاصله 5 میلیارد کیلومتری پلوتو تا زمین، یکی از چالش های برقراری ارتباط با نیوهورایزنز بود؛ زیرا پرتوهای خورشیدی در چنین فاصله ای به قدری ضعیف هستند که نمی توانند این کاوشگر را تقویت نمایند. همچنین تأخیر طولانی در برقراری ارتباط وجود داشت.

وقتی نیوهورایزنز به پلوتو رسید، 4.5 ساعت طول کشید تا پیامِ رسیدن به مقصد به زمین مخابره شود. تصاویر اولیه نیوهورایزنز نشان دهنده جوان بودن سطح پلوتو و کوهستان هایی بلند با ارتفاع نزدیک به 3500 متر بودند. از دیگر اکتشافات نیوهورایزنز می توان به شواهدی از اقیانوس های زیرسطحی کهن روی شارون و تپه های یخ روی پلوتو اشاره نمود. طبق پژوهشی در سال 2018، با وجود فاصله زیاد پلوتو با خورشید، احتمال وجود حیات سطحی روی آن وجود دارد.

تصویری فرضی از کاوشگر نیوهورایزنز ناسا بر فراز سیاره کوتوله پلوتو

مأموریت های آینده

مأموریت نیوهورایزنز اطلاعات ارزشمندی درباره پلوتو، سیاره کوتوله یخی مخابره کرد؛ اما این کاوشگر به سرعت از پلوتو عبور کرد و تنها پیروز به ارسال تصاویری دقیق از یک سمت آن شد. گام بعدی ارسال یک مدارپیما است و ناسا برنامه ای برای آغاز چنین مأموریتی در پیش دارد.

مأموریت مدارپیمای پلوتو با موانع متعددی روبه رو خواهد شد. یکی از موانع مخابره داده ها است. ظرفیت ذخیره سازی نیوهورایزنز تنها 16 گیگ بود و 16 ماه طول کشید تا کل داده ها را از پلوتو به زمین ارسال کند. در نتیجه مدارپیما احتیاج به حافظه بیشتر و سیستم مخابره قدرتمندتری خواهد داشت. از طرفی ساده ترین راه رسیدن به پلوتو، استفاده از گرانش قوی مشتری، عظیم ترین سیاره منظومه شمسی است. کاوشگر نیوهورایزنز از یاری گرانشی مشتری استفاده کرد و مدارپیمای آینده پلوتو احتمالا همین جهت را طی خواهد نمود.

برنامه ریز های پروژه باید موقعیت مشتری نسبت به زمین و پلوتو را در نظر بگیرند. پس از سال 2032، مشتری در ترازبندی مطلوبی قرار خواهد گرفت؛ اما به گفته برنامه ریز ها، برای رسیدن به پلوتو در کمتر از 20 سال باید کاوشگر را تا قبل از 2032 ارسال کرد. مدارپیمای آینده پلوتو احتمالا شامل یک سطح نشین هم خواهد بود.

چرا پلوتو دیگر یک سیاره نیست

در تاریخ 24 آگوست 2006، درک همه از منظومه شمسی برای همواره تغییر کرد. در این تاریخ پژوهشگران اتحادیه بین المللی نجوم (IAU) به طرد پلوتو از رده سیاره ها رأی دادند و شرایط آن را به یک سیاره کوتوله تنزل دادند.

پلوتو در سال 1930 در رده سیاره های منظومه شمسی طبقه بندی شد. اما این کاندیدای جدید منظومه شمسی به نظر عجیب می رسید و مدار خارج از مرکز، آن را از سایر سیاره ها متمایز می کرد. در سال 1992، دانشمندان اولین جرم کمربند کویپر به نام 1992 QB1 را کشف کردند که یکی از اجرام کوچک اطراف پلوتو بود. پس از آن بسیاری از اجرام دیگر این کمربند هم کشف شدند که مشابه کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری بودند.

پلوتو مانند پادشاهی در میان اجرام کمربند کویپر می درخشید؛ تا اینکه ستاره شناسان در جولای سال 2005، متوجه جرم دوردست اریس شدند که به نظر می رسید از پلوتو عظیم تر باشد. پژوهشگرها باید این سؤال را از خود می پرسیدند: اگر پلوتو سیاره بود؛ آیا اریس هم سیاره است؟ پس درباره دیگر اجرام یخی کمربند کویپر چه می توان گفت؟ مرز معین نماینده برای تشخیص یک سیاره از دیگر اجرام چیست؟ به دنبال طرح پرسش های فوق، تعاریف جدیدی برای سیاره ارائه شد. به دنبال طرد پلوتو از مجموعه سیاره های منظومه شمسی، در سال های بعد نظرها و پیشنهاد ها مختلفی برای قرار دادن پلوتو در دسته سیاره ها مطرح شدند؛ اما هیچ کدام به تأیید نرسید.

منبع: جام جم آنلاین
انتشار: 27 دی 1399 بروزرسانی: 27 دی 1399 گردآورنده: expresblog.ir شناسه مطلب: 10336

به "سفر به سیاره گوشه گیر و طردشده؛ پلوتو" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "سفر به سیاره گوشه گیر و طردشده؛ پلوتو"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید