مشروط کردن بورس به حمایت دولت مخرب است ، راه حل اصلی تامین اقتصادی فراوری در بازار سرمایه چیست؟ - اکسپرس بلاگ

گروه اقتصادی خبرنگاران، بعد از ریزش های هفته های گذشته بورس، بسیاری معتقد بودند که دولت از بورس حمایت نمی نماید، این مساله منجر به نگرانی سرمایه داران خرد و تازه واردان به بورس و ریزش های فراوان شد. بسیاری این سوال را مطرح کردند که آیا دولت از بورس حمایت نمی نماید و وقت رفتن از بازار سرمایه رسیده است؟ آن هم در زمانی که وزارت اقتصاد اعلام می نماید که 48 میلیون و 500 هزار کد بورسی صادر شده است و به عبارت دیگر بازار سرمایه به یک بازار همه گیر با حضور اکثریت مردم تبدیل شده است. از سوی دیگر علاوه بر انتقاد به این موضوع، بحث عدم راهنمایی سرمایه ها به سمت فراوری و بی توجهی به این کارکرد بورس هم موضوعی قابل توجه و با اهمیت در بورس ایران است. در این مصاحبه با حمید رضا جیهانی؛ تحلیلگر ارشد بازار سرمایه به همین موضوعات پرداخته ایم که در ادامه مشاهده می کنید.

بیشتر بخوانید:

جزئیات کامل ETF جدید دولتی / آنچه باید برای خرید پالایشی یکم یا دارادوم بدانید

پفراینده ویژه بورس بازی| بخش دهم؛

موسایی: بازار سرمایه، مهارنماینده ابَرتورم است / حمایت دولت از بورس ضرورتی به نفع اقتصاد

پفراینده ویژه بورس بازی| بخش نهم؛

تشدید بی اعتمادی سهامداران در سایه سردرگمی سازمان بورس

دولت در بازار سرمایه عموما تا چه حد و اندازه ای حضور دارد و این حضور چه تاثیراتی بر بازار به جا می گذارد؟

بورس یکی از ابزار ها و اقتضائات نظام اقتصادی رقابتی و آزاد به شمار می رود. نظامی مبتنی بر عرضه و تقاضا فارغ از هرگونه فشار هایی که خارج از بازار وجود دارد، لذا هرگونه ورود دولت اعم از حمایت و سوء استفاده کردن از بازار یا کارکرد ها و رویکرد های دیگر دولت در بازار سرمایه مثل فروش های نابهنگام سهام برخی شرکت ها یا خرید های سنگین با ذات و اقتضائات بازار سرمایه در تعارض است. نقش دولت در بازار سرمایه به عنوان مدیر اقتصاد کلان تنظیم نمایندگی است. ورود دولت به بازار از این جهت می تواند مخرب باشد که سهامداران، فعالین و کنشگران اقتصادی بنا به رویکرد دولت که فلان سهم را می خرد و فلان سهم را می فروشد، بنابراین ما هم همان سهم را بخریم یا همان سهم را بفروشیم بسیار مخرب است.

بروز چنین رفتار هایی از سوی دولت این سیگنال را به سهامدار می دهد که دولت نقش موثری در بازار دارد از این رو هنگامی که دولتمردی یا یک مسوول ارشد در تلویزیون از کف و سقف بازار سرمایه می گوید و حول و حوش این بازار سیگنال هایی ارائه می نماید که شائبه به وجود می آورد، تنش های بازار سرمایه را افزایش می دهد و بر دامنه هیجانات بورس می افزاید. اصل مطلب این است که بازار سرمایه باید تابع مدل های اقتصادی درستی باشد که اول و آخر آن عرضه و تقاضای فعالان در بازار است.

یعنی دولت را در این بازار مدیر و مسوول می دانید؟

مساله این است که آقای بازار در بازار سرمایه، دولت است، به این معنا که دولت معین نماینده اول و آخر تمام موضوعات به شمار می رود و دولت نقش بالایی در تصدی گری همه شئون اقتصادی داراست، لذا رفتار های آقای بازار معین نماینده فرایند بازار بورس کشور شده است. همین دولت بود که از ابتدای سال تا کنون درباره عرضه سهام های حوزه های مهم پالایشی، بانکی یا سهم های خودرویی یک سری سیگنال های رسمی یا غیر رسمی به بازار داده مبنی براینکه از این سهم ها حمایت خواهد شد، همین سیگنال دهی به بازار منجر به مثبت شدن سه ماه شاخص بورس شد در حالی که شاخص هم وزن که نشان دهنده کلیت بازار به صورت یک دست است منفی بود. این مساله منجر به آن شد تا تمام کنشگران بازار به چنین فرایندی معترض شوند که چرا باید فقط دولت از سی و چند سهم دفاع و حمایت خاص کند و سیگنال مثبت به بازار تزریق کند و بقیه سهم ها که بیش از سیصد نماد بورسی است در شرایط عدم حمایت و عدم استقبال خریداران باشند.

بیشتر بخوانید:

پفراینده ویژه بورس بازی| بخش هشتم؛

سازمان بورس در تامین زیرساخت ها ناتوان است / ریسک و عدم اطمینان جزء لاینفک بازار سرمایه

پفراینده ویژه بورس بازی| بخش هفتم؛

بورس تا چه زمانی روی بورس است؟ / انتقال تورم انباشته به آینده تنها عملکرد دولت تدبیر و امید!

یعنی دولت مستقیما در بورس دخالت می نماید؟ این دخالت تا چه اندازه لازم یا غیر لازم است؟

دقیقا حضور دولت از بورس یک رفتار دخالتی است، رفتاری که برخی اوقات به صورت حمایت بروز می نماید و برخی اوقات به دلیل شرطی شدن بازار، باعث می گردد فعالین بازار خصوصا کنش گران تازه وارد به بورس وارد بازار شرطی شوند که در نتیجه تازه واردان با مشاهده عدم حضور جدی یا سکوت دولت در بورس، به گمان اینکه بازار سقوط می نماید، در صف های فروش قرار می گیرند که مبادا بازار سقوط کند! مسائلی که ظرف دو هفته اخیر دیده شد بنحوی که توانست سرمایه اجتماعی را در بازار سرمایه دچار خلل و تشنج کند.

برخی از کارشناسان معتقدند دولت باید حتما از بورس حمایت کند آیا این سخن و خواسته درست است؟

کارشناسانی که از وجوب و ضرورت حمایت دولت از بورس سخن می گویند به نوعی نقض غرض می نمایند. نقض غرضی در کلیت اقتضائات بازار سرمایه. قطعا بازار سرمایه را نمی توان به حمایت های دولت شرطی کرد چرا که این مساله می تواند منجر به آن گردد که سهامداران خرد دائما گمان نمایند که دولت باید از آن ها حمایت کند، لذا هر زمانی که احساس نمایند دولت پای کار نیست و یا دولت دارا دوم یا دارا سوم خود را فروخته، تامین نقدینگی نموده و با بازار دیگر کاری ندارد، سهامدار خرد با این فکر که عمر حمایت دولت از بازار سرمایه تمام شده از بورس خارج می شوند. مساله ای که منجر به رفتار های هیجانی و مخرب برای فرایند بلند مدت در بازار سرمایه می گردد. در حالی که بازار سرمایه فرآیندی برای تامین اقتصادی بلند مدت کل اقتصاد در تمام صنایع است. نباید بازار سرمایه را مشروط به حمایت های دولت کرد چرا که بعدا به دلیل رفتار های غلط و مخرب دولتی می تواند عامل ایجاد یک رکود عظیم در بورس کشور گردد.

آیا بازار سرمایه کارکرد مناسبی برای راهنمایی نقدینگی به سمت فراوری دارد و از این ظرفیت برخوردار است؟

بازار سرمایه ما به اندازه کل اقتصاد ایران عظیم شده است، اما نحوه استفاده از نقدینگی تزریق شده به بورس بسیار مهم است. هر چه قدر نحوه استفاده از نقدینگی ها و سرمایه های جذب شده به بورس و راهنمایی آن به سمت فراوری حائز اهمیت است به همان اندازه اعتماد مردم به بورس که به این بازار اقبال نشان داده اند نیز باید مهم باشد. قطعا اگر دولت به دنبال جذب سرمایه های مردم برای راهنمایی به فراوری و رونق دادن و جهش دریافت فراوری است باید در حوزه های سیاست گذاری با جدیت تغییراتی ایجاد کند. اگر سرمایه های خرد و کلان بورس به سمت فراوری راهنمایی نمی گردد اصلا ربطی به کنشگران و فعالان بازار سرمایه ندارد، هر گونه خلل در عدم راهنمایی نقدینگی به سمت فراوری و اقتصاد مولد و عدم تامین اقتصادی شرکت های فراوریی ناشی از سیاست گذاری های غلط دولت در درجه اول و در درجه دوم مدیران بازار سرمایه است. از دو سال گذشته که مردم به تدریج به بازار سرمایه اقبال نشان دادند و سرمایه های خرد خود را وارد این بازار کردند متاسفانه دولتی ها برای راهنمایی نقدینگی ها به سمت فراوری با کارشناسان اقتصادی و بازار سرمایه هیچ مشورتی نکردند، در حالی که با انجام راه حل هایی می توان این موضوع را محقق کرد.

بیشتر بخوانید:

پفراینده ویژه بورس بازی | بخش چهارم؛

آنالیز شرایط امروز و فردای بورس/ بازار سرمایه، تهدید یا فرصت؟

پفراینده ویژه بورس بازی | بخش دوم؛

10 علت سرازیری نقدینگی به بورس و رشد سهام شرکت ها / آیا واقعا بازار سرمایه حباب دارد؟

به عنوان مثال چه راه حلی وجود داشت؟

در 52 هفته سال گذشته دولت می توانست حداقل در 50 هفته حداقل یک عرضه اولیه به بورس داشته باشد، ولی سازمان بورس و اوراق بهادار با مدیریت اقای شاپور محمدی که مدعی ایجاد تحول در بازار بود کمتر از 20 عرضه اولیه داشت. به عبارتی هردو هفته یک عرضه اولیه جذب بازار شد. دولت می توانست به جای بستر سازی برای راهنمایی سرمایه ها برای حرکت به سمت سهم هایی که به صورت حبابی افزایش قیمت داشتند سرمایه های مردم را به سمت عرضه اولیه ها راهنمایی می کرد تا علاوه بر عمق بخشی به بازار، تعداد شرکت های فعال اقتصادی که وارد بورس می شدند و به وسیله بازار سرمایه تامین نقدینگی می شدند بیشتر می شد و آن ها از این طریق می توانستند پروژه های بهتری را عملیاتی نمایند. عدم همت دولتی ها بر ارایه عرضه اولیه های بیشتر این موضوع را منتفی کرد. نکته دومی که دولتی ها بعد از دو سال به یاد آن افتادند این است که آن ها به تازگی متوجه شدند که باید سهم های عظیم بازار اعم از هولدینگ های عظیمی که نقش قابل توجهی در بازار سرمایه و اقتصاد دارند را در بازار به این شکل بیشتر نمایند که سهم شناوری آن ها بیش از آنچه تا کنون وجود داشته، باشد. سهم شناور هلدینگ های عظیم بورس، کمتر از بیست درصد است و حدود هشتاد درصد دارایی های آن ها در اختیار سهام داران عمده خود واقع شده است. در حالی که به جای این سهم بالایی که متعلق به سهامداران عمده است شرکتی پیروز است که با جذب سرمایه و توزیع آن در طرح های جدید خود سهم فراوری را افزایش دهد؛ لذا اگر این پول از دست بازار گرفته گردد و در حوزه های اختصاصی در بازار اولیه سرمایه گذاری گردد فراوری از این محل به رونق می رسد.

منبع: خبرگزاری دانشجو