مهم ترین آزمایش های طبی نوزادان

به گزارش اکسپرس بلاگ، تولد کودک شیرین ترین اتفاق زندگی برای پدر و مادر است و همانند شکفتن گلی می ماند که عطر دلنشین اش فضای زندگی را رنگی دیگر می بخشد.اما همان طور که آنتوان دوسنت اگزوپری در کتاب شاهزاده کوچولو می گوید ما مسوول گلمان هستیم و باید این مراقبش باشیم. اولین قدم هم در این زمینه است که در بدو

نویسنده:روزبه زعفرانی

آزمایش های بدو تولد در گفت وگو با دکتر محمدعلی نیلفروشان فوق تخصص ژنتیک بچه ها

تولد کودک شیرین ترین اتفاق زندگی برای پدر و مادر است و همانند شکفتن گلی می ماند که عطر دلنشین اش فضای زندگی را رنگی دیگر می بخشد.

اما همان طور که آنتوان دوسنت اگزوپری در کتاب شاهزاده کوچولو می گوید ما مسوول گلمان هستیم و باید این مراقبش باشیم. اولین قدم هم در این زمینه است که در بدو تولد کودک با انجام آزمایش هایی از سلامت کامل او مطلع شویم تا از پرپر شدنش پیشگیری کنیم. درباره این آزمایش ها گفت وگویی با دکتر محمدعلی نیلفروشان، فوق تخصص ژنتیک بچه ها و عضو هیات علمی دانشگاه انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.

آزمایش های هفته اول تولد چه تاثیری در حفظ سلامت نوزاد دارند؟

آزمایش های هفته اول تولد و به خصوص 24 ساعت اول از مهم ترین آزمایش هایی هستند که در طول حیات فرد باید انجام شوند تا جلوی ضررهایی که ممکن است در کوتاه مدت یا بلندمدت به سلامت فرد وارد گردد، گرفته گردد.

این آزمایش ها چه مواردی را دربرمی گیرد؟

یکی از مهم ترین آزمایش هایی که در 24 ساعت اول تولد باید انجام گردد، معین گروه خونی مادر و نوزاد است زیرا اگر گروه خونی مادر O و به خصوص O منفی باشد باید گروه خونی نوزاد هم معین گردد، چون اگر گروه خونی نوزاد A یا B باشد، ممکن است نوزاد دچار زردی (یرقان) گردد. بعلاوه اگر گروه خونی مادر منفی و گروه خونی پدر مثبت باشد در صورتی که گروه خون نوزاد مثبت گردد، باز هم این احتمال وجود دارد که نوزاد دچار زردی گردد بنابراین باید به این موارد دقت گردد تا در صورت ابتلای کودک به یرقان مراقبت های لازم صورت گیرد.

نوزادانی که از مادر مبتلا به دیابت، متولد می شوند، دچار چه مشکل هایی هستند؟ در این خصوص چه اقداماتی باید صورت گیرد؟

در نوزادانی که مادرشان از دیابت رنج می برد، این احتمال وجود دارد که نوزاد با خطر کم شدن قندخون یا همان هیپوگلیسمی روبرو گردد. در این حالت باید آزمایش قندخون از کودک به عمل آید تا در صورتی که کودک دچار افت قندخون یا هیپوگلیسمی شد، اقدامات مراقبتی صورت گیرد.

در حال حاضر بعضی آزمایش ها هم به اسم آزمایش های غربالگری انجام می گردد. این آزمایش ها چه اهمیتی دارند؟

این آزمایش ها هم از مهم ترین آزمایش هایی هستند که باید در هفته اول تولد انجام شوند. آزمایش های فنیل کتونوری، گالاکتوزوری، کم کاری تیرویید و بیماری ادرار شربت افرا در این دسته جای می گیرند و باید در خصوص همه بچه ها انجام گردد تا سریع تشخیص داده شوند. اگر این اختلال ها دیر تشخیص داده شوند، ممکن است نوزاد در آینده دچار عوارضی گردد که عقب ماندگی ذهنی - مغزی، از مهم ترین این ضایعه ها است.

یکی از مهم ترین بیماری هایی که نوزادان ممکن است به آن مبتلا باشند بیماری متابولیک فنیل کتونوری است. در این مورد چه اقداماتی باید انجام داد؟

فنیل کتونوری نوعی بیماری ژنتیکی است که به علت فقدان آنزیمی به نام فنیل آلانین هیدروکسیلاز به وجود می آید. این آنزیم در کبد ساخته می گردد. نوزادان مبتلا در اثر نقص این آنزیم، توان هضم مواد پروتئینی را از دست داده و حتی با خوردن شیر مادر دچار مسمومیت می شوند.

این بیماری به طور عمده سلول های سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار داده و از رشد آنها می کاهد. این بیماری هم در ابتدا علایم ظاهری ندارد. به همین علت تشخیص آن فقط در صورت انجام آزمایش صورت می گیرد. اگر این بچه ها با شیر مادر تغذیه شوند سلول های عصبی شان آسیب دیده که پیامد آن هم عقب ماندگی ذهنی است. بنابراین تغذیه بچه ها مبتلا به فنیل کتونوری باید با شیرهای مخصوص و رژیم غذایی خاص صورت گیرد.

این آزمایش ها چه زمانی باید انجام شوند؟

این آزمایش ها باید بین روز سوم تا پنجم تولد انجام شوند. باید به سمتی حرکت کنیم که این آزمایش ها برای همه بچه ها انجام گردد. اخیرا در ایران به آزمایش هایی که گفته شد، آزمایش فاویسم هم اضافه شده است.

در صورتی که نوزاد به فاویسم مبتلا باشد، چه اتفاقی می افتد؟

در این بچه ها آنزیمی که G6PD خوانده می گردد، ساخته نمی گردد. در نوزادانی که این آنزیم ساخته نمی گردد از یک سو امکان ابتلا به زردی وجود دارد و از سوی دیگر اگر بعدها کودک باقالی یا بعضی داروها مانند آسپیرین بخورد، ممکن است دچار زردی گردد زیرا خوردن این مواد یا تماس با موادی همانند نفتالین در این بچه ها می تواند به شکسته شدن گلبول های قرمز و کم خونی منجر گردد.

کم کاری تیرویید در بچه ها ممکن است چه عوارضی در پی داشته باشد؟

کم کاری تیرویید یکی از بیماری های مربوط به غدد مترشحه داخلی است که تشخیص آن در نوزادان از روی علایم ظاهری بسیار مشکل است، مگر اینکه آزمایش آن را انجام دهیم. کم کاری تیرویید از روی دو آزمایش TSH و T4 تشخیص داده می گردد. این آزمایش هم باید بین زمان 3 تا 5 روزگی پس از تولد انجام گردد. اگر کودکی دچار کم کاری تیرویید باشد ممکن است به عقب ماندگی مبتلا گردد و در رشد جسمی وی هم اختلالاتی ایجاد گردد.

به خانواده در هفته اول تولد چه توصیه ای دارید؟

مهم ترین بیماری ای که خانواده ها باید به آن توجه نمایند، زردی یا یرقان است. بهتر است در روز سوم تولد، کودک را جهت معاینات مهم اولیه نزد یک فوق تخصص نوزادان ببرند. چون بیماری های نوزادان در مراحل اولیه معمولا علایم ظاهری ندارند. از سوی دیگر باید چند روز پس از ترخیص از بیمارستان، جهت گرفتن جواب آزمایش های غربالگری به بیمارستان مراجعه نمایند تا در صورتی که نوزاد مشکل جسمی داشته باشد، نسبت به برطرف آن اقدام نمایند. الان متاسفانه این آزمایش ها در همه جای کشور و در تمام بیمارستان ها انجام نمی گردد و باید مجلس برای این کار قانون گذاری کند و بودجه اختصاص دهد. به گونه ای که قبل از انجام این آزمایش ها، گواهی تولد نوزاد به پدر و مادر تحویل داده نگردد.

نوزادان ممکن است هنگام تولد از لحاظ شنوایی دچار مشکل باشند. در این زمینه چه اقداماتی باید انجام داد؟

شنوایی نوزاد باید حتما مورد آنالیز قرار گیرد. این کار به وسیله یک دستگاه انجام می گردد. اگر شنوایی کودک مشکل داشت، می توان در همان سنین کودکی برای آن چاره اندیشی کرد. طبق آمار جهانی از هر هزار نوزاد، 3 نوزاد از مسائل شنوایی رنج می برند. اگر اقدامات درمانی تا قبل از 3 ماهگی روی این بچه ها انجام گردد، معمولا به طور کامل درمان می شوند. در غیر این صورت دچار کری عصبی می شوند که می تواند مسائل گفتاری را هم در پی داشته باشد. متاسفانه وقتی به خانواده می گوییم که شنوایی کودک را چک کنید، می گویند که فرزندشان صدا را می شنود و روی خود را برمی گرداند. این موضوع از لحاظ پزشکی نمی تواند تاییدی بر سلامت شنوایی کودک باشد و حتما باید شنوایی سنجی به وسیله ابزارهای مخصوص انجام گردد.

منبع:www.salamat.com