ترشح سینه و درمان آن

به گزارش اکسپرس بلاگ، امروزه اهمیت معاینه پستان در زنان بر هیچ کس پوشیده نیست. زنان با معاینه مرتب سینه های خود می توانند به مشکل هایی از قبیل لمس توده، بروز فرورفتگی در پوست یا نوک پستان، تورم و قرمزی سینه ها، پوسته پوسته شدن و سوزش نوک پستان، مشاهده زخم در پستان یا ناحیه زیر بغل، درد موضعی و مداوم و وجود ترشح از نوک پستان پی

نویسنده: دکتر ژیلا عابدی اصل، متخصص زنان و زایمان

توجه به ترشح؛ سنگ بنای درمان

امروزه اهمیت معاینه پستان در زنان بر هیچ کس پوشیده نیست. زنان با معاینه مرتب سینه های خود می توانند به مشکل هایی از قبیل لمس توده، بروز فرورفتگی در پوست یا نوک پستان، تورم و قرمزی سینه ها، پوسته پوسته شدن و سوزش نوک پستان، مشاهده زخم در پستان یا ناحیه زیر بغل، درد موضعی و مداوم و وجود ترشح از نوک پستان پی ببرند.

یکی از این مسائل، همان طور که ذکر شد، وجود ترشح از نوک پستان است؛ ترشح هر نوع مایع شیری در زمان نامناسب، یعنی به جز موارد بعد از بارداری یا شیردهی، احتیاج به آنالیز دارد.

در 5/4 درصد از بیمارانی که تحت معاینه پستان قرار می گیرند، ترشح نوک پستان دیده می گردد. از این بین، 48 درصد زنان به طور خودبه خودی دارای ترشح پستان هستند و در 52 درصد زنان هنگام معاینه، با تحریک نوک پستان، ترشحاتی مشاهده می گردد. در بیشتر مواقعی که با تحریک نوک پستان این ترشح ها ایجاد می گردد، معمولا دلیل زمینه ای در کار نیست و تنها اقدام مناسب اطمینان بخشی به بیمار و ترک عادت فشار دادن نوک پستان جهت مشاهده ترشح از آن است اما ترشح های خودبه خودی اغلب یک دلیل زمینه ای داشته و احتیاج به آنالیز و مراجعه به پزشک دارد.

رنگ و اندازه ترشح ها

رنگ ترشح ها معمولا سفید یا شفاف بوده و گاهی ممکن است زرد یا حتی سبز هم باشد. اندازه ترشح ملاک مهمی نیست. نکته مهم این است که هر نوع ترشح در خانمی که تا به حال زایمان ننموده یا در خانمی که زایمان نموده، بعد از 12 ماه از آخرین بارداری یا از شیر گرفتن نوزاد، احتیاج به ارزیابی دارد.

ترشح و علایم دیگر

ترشح نوک پستان، اغلب با بیماری های خوش خیم پستان یا اختلال های هورمونی همراه است و همراهی آن با سرطان های پستان فقط در 4 تا 10 درصد موارد دیده شده است؛ به خصوص اگر ترشح ها خونی باشند. وجود برخی از علایم به همراه ترشح پستان به پزشکان در تشخیص دلیل آن یاری خواهد نمود. این علایم عبارت اند از:

ماهیت ترشح (رقیق، آبکی، شفاف، خونی یا شیری)

همراهی ترشح با لمس یک توده

یک طرفه یا دوطرفه بودن ترشح

ترشح از یک یا چند مجرای شیری

ترشح خودبه خودی یا همراه با فشار نوک پستان یا بافت های اطراف آن

ارتباط ترشح با قاعدگی

وجود ترشح قبل یا بعد از بارداری

استفاده از برخی داروها یا قرص های هورمونی مثل قرص های جلوگیری از بارداری

طرز تشخیص و درمان

ترشح هایی که یک طرفه و خودبه خودی و از یک مجرا هستند، به خصوص اگر خونی باشند، اغلب با یک توده داخل مجرا همراه هستند. این توده می تواند خوش خیم یا بدخیم باشد و ضروری است که مجرای درگیر با عمل جراحی برداشته گردد. انجام ماموگرافی یا سونوگرافی برای آنالیز وجود توده همراه با آن لازم بوده و در صورت همراهی توده، برداشتن آن هم ضروری است. انجام داکتوگرافی (ارزیابی رادیولوژیک مجرای شیری با تزریق ماده حاجب از نوک مجرا) از حساسیت و ارزش کمی برخوردار است و نمی تواند اندازه ابتلا را کاملا معین کند. بنابراین برترین رویکرد، برداشتن نسج مبتلا همراه مجرای مترشحه است. وجود ترشح های شیری یک یا دوطرفه از یک یا چند مجرای نوک پستان در خانم هایی که هنوز یائسه نشده اند، درست قبل از قاعدگی، با اختلال های خوش خیم نسج پستان همراه است و اغلب رنگ این ترشح ها سبز یا زرد مایل به قهوه ای است. در برخی از مواقع، اختلال های هورمونی مثل اختلال در ترشح هورمون شیردهی از هیپوفیز یا کم کاری تیرویید هم خود را با خصوصیات ترشحی فوق نشان می دهد. مصرف برخی از داروها (مثل پرومتازین، کلروپرومازین، آمفتامین ها، مخدرها، دیازپام، داروهای ضدفشارخون، داروهای ضدافسردگی و قرص های جلوگیری از بارداری) هم به ترشح های نوک پستان منجر می گردد.

آنالیز آزمایشگاهی ترشح های نوک پستان اغلب برای آنالیز وجود سلول های بدخیم صورت می گیرد اما به ندرت یاری کننده است؛ چرا که منفی بودن ارزیابی سلولی، ردکننده بدخیمی نیست؛ به خصوص اگر بیمار بالای 50 سال سن داشته باشد. جراحی هایی که با اهداف مختلف روی قفسه سینه انجام می گردد همچون جراحی های باز قلب، وجود ضایعه های نخاعی گردنی و بیماری زونا در منطقه قفسه سینه به وسیله فعال کردن برخی از سیستم های اعصاب، باعث ترشح هورمون شیردهی شده و در نهایت باعث ترشح شیر از نوک پستان می شوند. ضایعه های مغزی به خصوص توده های اطراف هیپوتالاموس و هیپوفیز هم با مکانیسم افزایش ترشح هورمون شیردهی، مشمول این علامت هستند.

برخی از موارد مثل تومورهای ریه و کلیه یا فیبروم های رحمی یا بیماری های شدید کلیه که احتیاج به دیالیز خونی دارند هم با مکانیسم مشابه به ترشح نوک پستان منجر می شوند. به طور کلی، در برخورد با بیماری که از ترشح نوک پستان شاکی است، در درجه اول، گرفتن توضیح حال دقیق از جمله سابقه مصرف دارویی، معاینه کامل به خصوص معاینه پستان ها برای همراهی توده و آنالیز ماهیت ترشح از نظر یک طرفه یا دو طرفه بودن، تک مجرایی یا چند مجرایی و رنگ ترشح ها (خونی، شفاف، سفید، سبز و...) حایز اهمیت است و در نهایت، اقدام های آزمایشگاهی مثل آنالیز های هورمونی از نظر هورمون شیردهی و تیرویید و یافته های ماموگرافی و سونوگرافی و ارزیابی سلولی ترشح ها هم در تشخیص دلیل یاری کننده خواهند بود.

پس از آنالیز های لازم، اقدام مناسب برداشتن مجرا و نسج مبتلا و ارزیابی پاتولوژیک آن برای رد علل بدخیمی است. در مواردی که علل هورمونی در کار است استفاده از داروهایی نظیر بروموکریپتین یا درمان پرکاری و کم کاری تیرویید مفید فایده خواهند بود. در نهایت، در تشخیص بیماری های پستان اعم از توده های پستانی یا ترشح های نوک پستان معاینه ماهانه به وسیله خود بیمار بسیار مفید بوده و در تشخیص ضایعه ها در مراحل اولیه بسیار یاری کننده و سودمند است.

منبع:www.salamat.com