مهمترین ویژگی های عمومی کاغذ که آن را نمیدانید ! - اکسپرس بلاگ

استقامت Strength

این ویژگی بستگی به کیفیت و طول الیاف به کار رفته و چگونگی بافت و پروراندن آن دارد.

ضخامت Thickness

به طور کلی ضخامت کاغذ با وزن و نوع پرداخت آن رابطه مستقیم دارد، اما باید این موضوع را در نظر داشت که کاغذ حجیم در مقایسه با کاغذ هم وزن غیر حجیم، از ضخامت بیشتری برخوردار است.

وزن Weight

کاغذ با وزن های مختلف ساخته می شود، وزن کاغذ که به عنوان گراماژ (grammage) نیز از آن نام برده می شود ، برای تعیین گراماژ کاغذ یک متر مربع از آن را وزن می کنند. این وزن در واحد گرم تعیین می شود، وزن کاغذ همیشه به صورت گرم بر متر مربع (qm2) نوشته می شود.

به عنوان مثال یک برگ کاغذ 450×640 میلی متر ممکن است دارای گراماژ 100، 120 و یا 140 گرم در هر متر مربع باشد، بنابراین واضح است که کاغذ 140 گرمی از بقیه سنگین تر و ضخیم تر است.

این سیستم جایگزین سیستم سنتی شده، که گراماژ کاغذ بر اساس وزن یک بند به اضافه وزن لفاف آن اعلام می شد. (در گذشته هر بند کاغذ شامل 480، 500 و یا 512 برگ بود و امروزه هر بند کاغذ شامل 500 برگ است). در سیستم قدیمی دو برگ کاغذ که امروزه از گراماژ یکسان برخوردار هستند، می توانست وزن های متفاوتی داشته باشد، چون اندازه های کاغذ در هر کشور با کشور دیگر متفاوت بود. (همان طور که الان بین ابعاد کاغذ عملیات نهایی با اروپایی و آمریکایی تفاوت هست).

عملیات نهایی با پرداخت اجرا شده بر روی سطح کاغذ نیز می تواند در ضخامت آن مؤثر باشد، کاغذی که با استفاده از نوردهای پرداخت کننده تحت فشار قرار گرفته طبیعتا نسبت به کاغذ با گراماژ مشابه که پرداخت نشده است، ضخامت کمتری دارد. فشار زیاد نوردهای پرداخت کننده باعث تحت فشار - قرار دریافت الیاف و در نتیجه کاهش ضخامت کاغذ می شود. بعضی از انواع کاغذ مثل کاغذی که از الیاف کوتاه چوب های سفت ساخته شده اند، در مقایسه با انواع دیگر از حجم زیادی نسبت به وزن خود برخوردار هستند، البته این مسأله بیشتر به علت ماهیت مخلوط نهایی مواد مختلف آن هاست و کمتر به مسأله نوع پرداخت ارتباط دارد.

میزان پشت پوشانی Opacity

یک برگ کاغذ، به خصوص کاغذ نازک باید از پشت پوشانی کافی برخوردار باشد تا در موقع چاپ پشت ورو، چاپ یک طرف، از طرف دیگر دیده نشود. کیفیت کاغذ را معمولا با مشاهده آن در مقابل نور می سنجند. یک برگ کاغذ را در مقابل نور نگه داشته و در این حالت امکان مشاهده بافت و وجود ناخالصی در تجمع الیاف آن مشاهده خواهد شد. اگر بافت کاغذ از ترکیب یکنواخت و متراکم برخوردار نباشد به آن کاغذ ابری (cloudy) گفته می شود، در حالی که یک کاغذ با بافت متراکم، یک کاغذ خوب شناسایی می شود. ابری شدن کاغذ ممکن است به دلیل ضعف پالایش خمیر رخ داده باشد، و یا این که آب خمیر آن بیش از اندازه گرفته شده و یا این که در موقع عبور کاغذ از قسمت آبکش، بیش از اندازه لازم آب آن گرفته شده باشد.

صدای شق شق Rattle

اگر یک برگ کاغذ خوب و پرداخت شده را با دست گرفته و تکان دهیم صدای شق شق خاصی را ایجاد می کند که نشان دهنده کیفیت و مقاومت آن است. این مسأله به خصوص در کاغذهای تحریر صادق است. صدای کاغذ معمولا نشان دهنده مقدار آهار موجود در آن است، کاغذهایی که از اهار بیشتری برخوردار هستند صدای شق شق بیشتری تولید می کنند، البته این خاصیت می تواند نشان دهنده وجود الیاف نی در خمیر کاغذ نیز باشد.

جهت الیاف یا راه کاغذ Machine direction or grain

در کاغذسازی ماشینی، بیشتر الیاف کاغذ به موازات جهت حرکت ماشین قرار می گیرد. معمولا تا کردن و خم کردن و پاره کردن کاغذ به موازات راه آن، راحت تر انجام می شود. {و تا کردن در جهت عمودبرراه کاغذ با مقاومت الیاف روبرو می شود.}

کشش و پایداری Stretch and stability

هنگامی که کاغذ رطوبت را جذب می کند، به طور طبیعی کشیده و بزرگ می شود. بزرگ تر شدن الیاف کاغذ از جهت عرضی آن نسبت به طول بیشتر است. در نتیجه چنان چه کاغذ را در هوای مرطوب قرار دهیم الیاف آن بیشتر از قسمت عرض بزرگ می شود و برعکس این عمل نیز صادق است. زمانی که کاغذ را در هوای خشک قرار می دهیم از جهت عرض آن جمع تر و کوتاه تر می شود.

کاغذهای مصرفی در چاپ افست را ترجیحا از نوعی انتخاب می کنند که راه یا جهت الیاف آن به موازات محور سیلندر ماشین چاپ باشد، به این معنی که کاغذ را در امتداد بافت الیاف آن به پنجه های ماشین تغذیه می کنند، در نتیجه، کوتاه شدن و یا کش آمدن آن از سمت ضلع کوچک تر انجام می شود و به این وسیله هر گونه تاثیر ایجاد شده ناشی از تغییرات رطوبت، به حداقل ممکن کاهش پیدا می کند، که بدون شک اهمیت خاصی در روی هم خوردن چاپ رنگی خواهد داشت، علاوه بر آن کنترل تغییر اندازه در دور سیلندر راحت تر از امتداد آن است و اپراتور می تواند مشکل را راحت تر برطرف کند. به عنوان مثال با تنظیم فشار سیلندر و یا تنظیم زیربندی پلیت و لاستیک این مشکل حل می شود. یکی دیگر از دلایل استفاده از کاغذ به راه، این مساله است که کاغذهای با گراماژ بالا در این حالت به راحتی خم شده و به دور سیلندر پیچیده می شوند. این خاصیت در زمان چاپ مقوای سنگین اهمیت بیشتری پیدا می کند.

اپراتورها به تجربه دریافته اند که در موقع استفاده از کاغذهای سبک، چیدن آن بر روی تخته به حالت بی راه از مزایای بیشتری برخوردار است. برخلاف آنچه که به طور سنتی، همیشه کاغذ را از جهت راه آن در ماشین قرار می دهند، کاغذ بی راه از مقاومت و سختی بیشتری در موقع تغذیه شدن به ماشین برخوردار است. بنابراین حرکت آن به داخل ماشین به راحتی و با دقت بیشتری انجام می شود و در موقع تا شدن نیز به راحتی تا می شود.

چاپ کاغذهای سبک و با ابعاد بزرگ (کاغذهای سبک تر از 60 گرمی) که در جهت راه آنها به ماشین چاپ تغذیه شوند با مسائل فراوانی از نظر برگشتن لبه آنها هنگام حرکت روی سینی تغذیه، روبه رو می شوند. با وجود ماشین های سریع و کاربرد الکل در سیستم رطوبت دهی، مقدار آب مصرفی کاهش یافته و اشکالات مربوط به کش آمدن کاغذهای سبک و حرکت آن در ماشین چاپ بر طرف می شود.

اگر چاپ کارهای یک رنگ با ماشین یک رنگ و کارهای دو رنگ با ماشین دو رنگ و کارهای چهار رنگ با ماشین چهار رنگ انجام شود اشکالات مربوط به کش آمدن کاغذ نیز برطرف می شود. در مرحله صحافی، ترجیح می دهند راه کاغذ و یا مقوای جلد، به موازات عطف کتاب باشد، اما متأسفانه نیازهای کاری بخش چاپ و صحافی در بعضی از موارد با یکدیگر تعارض پیدا می کند، که این مسأله بستگی به فرمت چاپ، اندازه ماشین و روش چاپ و صحافی دارد (چون هر زمان که اندازه ماشین و یا کاغذ دو برابر و یا نصف شود جهت بافت کاغذ نسبت به حالت تغذیه آن به ماشین، تغییر می کند).

هماهنگ کردن نیازهای کاری بخش چاپ و صحافی اگر غیر ممکن نباشد، بسیار مشکل است. معمولا مواردی که برای صحافی یک کار چابی، باید در نظر گرفته شود، فدای تصمیمات گرفته شده در مرحله چاپ می شود، بدون این که تفکر لازم در مورد اشکالاتی که در مرحله صحافی رخ می دهد، اندیشیده شده باشد.