آسم چیست و چه علائم، انواع و روش های درمانی دارد؟ - اکسپرس بلاگ

انگار که یک دیوار نامرئی مسیر تنفس شما را مسدود نموده است. این شرایط، تجربه ای است که افراد مبتلا به آسم با آن روبرو می شوند. در این مقاله، ما ابتدا شرح می دهیم که دقیقا آسم چیست و سپس به آنالیز علل، نشانه ها، روش های درمان و راهکارهای پیشگیری از آسم خواهیم پرداخت تا به شما در درک بهتر این بیماری یاری کنیم.

بیماری آسم چیست؟

آسم یک بیماری طولانی مدت است که باعث التهاب و حساسیت راه های تنفسی می گردد. این التهاب باعث می گردد راه های تنفسی تنگ شوند و نفس کشیدن را برای ما مشکل نمایند. درواقع، آسم واکنش بیش ازحد سیستم ایمنی بدن به محرک های مختلف محسوب می گردد. این محرک ها می توانند شامل گرده ها، گردوغبار، دود سیگار، مواد شیمیایی، ورزش و حتی احساسات قوی باشند.

همان طور که گفتیم بیماری آسم زمانی رخ می دهد که راه های تنفسی دچار التهاب، تورم و تنگی می شوند و اغلب مخاط اضافی فراوری می نمایند. این شرایط می تواند علائمی مانند سرفه، خس خس سینه (صدای سوت هنگام بازدم)، تنگی نفس و احساس فشار در قفسه سینه ایجاد کند که همگی از نشانه های آسم هستند.

برای بعضی افراد، آسم فقط یک مزاحمت جزئی است اما برای بعضی دیگر، می تواند تا حد زیادی زندگی روزمره را مختل کند. در موارد شدید، حتی می تواند منجر به حملات آسمی خطرناک و تهدیدنماینده زندگی شما گردد. شدت این علائم در افراد مختلف فرق دارد.

با مراقبت درست، افراد مبتلا به آسم می توانند زندگی کامل و سالمی داشته باشند اما بدون درمان، این بیماری می تواند منجر به مراجعه های مکرر به بیمارستان گردد و به طور قابل توجهی فعالیت های روزمره را مختل کند.

رایج ترین علائم آسم چیست؟

علائم آسم می تواند در افراد مختلف به شکل های متفاوتی بروز کند. بعضی ممکن است فقط گاهی دچار حمله های آسم شوند، درحالی که دیگران ممکن است علائم را به طور مداوم یا در زمان های خاص (مثل هنگام ورزش)، تجربه نمایند. مهم است که با علائم این بیماری آشنا شوید تا بتوانید آن را بهتر مدیریت کنید. علائم شایع آسم شامل موارد زیر است:

• تنگی نفس: احساس می کنید نمی توانید به راحتی نفس بکشید.
• فشار یا درد در قفسه سینه: ممکن است احساس کنید که چیزی روی قفسه سینه تان فشار می آورد.
• خس خس سینه: صدای سوت مانند هنگام بازدم که اکثرا از نشانه های آسم بچه ها است.
• مشکل در خواب: سرفه یا تنگی نفس که می تواند مانع خواب راحت شما گردد.
• سرفه یا خس خس در زمان ابتلا به ویروس های تنفسی: مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا، این علائم می توانند شدیدتر شوند.

انواع آسم؛ یک بیماری با چهره های مختلف

آسم، مثل یک خانواده بزرگ با اعضای مختلف، انواع گوناگونی دارد. تشخیص دقیق نوع آسم به وسیله پزشک متخصص انجام می گردد. خوشبختانه امروزه هر نوع آسم قابل کنترل است. با همکاری پزشک و رعایت توصیه های او، می توانید به زندگی عادی خود ادامه دهید و از فعالیت های مورد علاقه تان لذت ببرید. از آنجایی که هر نوع آسم، ویژگی ها و رفتار خاص خودش را دارد، بیایید با هم این اعضای خانواده را بهتر بشناسیم؛ البته توجه کنید که این ها تنها بعضی از انواع آسم هستند و ممکن است انواع دیگری نیز وجود داشته باشد.

1. آسم آلرژیک

آسم آلرژیک به علت واکنش سیستم ایمنی به مواد آلرژی زا ایجاد می گردد. این مواد شامل گرده ها، گردوغبار، موی حیوانات خانگی و … هستند. علائم این نوع آسم معمولا با گذر فصل ها تغییر می نماید و به علت تماس با آلرژن ها(مواد آلرژی زا) تشدید می گردد. برای درمان آسم آلرژیک، اجتناب از آلرژن ها، مصرف داروهای ضد آلرژی و داروهای کنترل نماینده آسم لازم است.

2. آسم غیرآلرژیک

متاسفانه هنوز علت اصلی بروز آسم غیرآلرژیک تعیین نیست اما عوامل محیطی، عفونت ها و عوامل ژنتیکی در ایجاد آن نقش دارند. علائم این نوع آسم مشابه آسم آلرژیک است اما با تماس با آلرژن ها تشدید نمی گردد. برای درمان آسم غیرآلرژیک، استفاده از داروهای کنترل نماینده آسم توصیه می گردد. البته دانستن اینکه خوراکی عالی برای پاکسازی ریه چیست هم ممکن است به روند بهبود یاریی کند.

3. آسم ناشی از ورزش

آسم ناشی از ورزش به علت ورزش شدید و تحریک راه های تنفسی به وجود می آید. این نوع آسم معمولا چند دقیقه بعد از ورزش آغاز می گردد و شامل مواردی مثل خس خس سینه، تنگی نفس و سرفه است. برای کنترل این نوع آسم، گرم کردن قبل از ورزش، استفاده از داروهای پیش از ورزش و انتخاب ورزش های مناسب پیشنهاد می گردد. حالا شاید برایتان سوال باشد که آیا افراد مبتلا به آسم می توانند ورزش نمایند؟ باید بگوییم بله می توانند؛ اما برای آغاز حتما با پزشک مشورت کنید تا ورزش مناسب را به شما پیشنهاد دهد و شرایط شما را به خوبی آنالیز کند.

4. آسم شغلی

آسم شغلی به علت تماس با مواد شیمیایی، گردوغبار یا سایر مواد محرک در محیط کار ایجاد می گردد. علائم این نوع آسم اغلب در محل کار ظاهر می گردد و با دور شدن از محیط کار بهبود می یابد. درمان آسم شغلی شامل اجتناب از تماس با مواد محرک، استفاده از تجهیزات محافظتی، یاری گرفتن از دستگاه بخور برای بهبود زودتر و مصرف داروهای کنترل نماینده آسم است.

5. آسم شبانه

آسم شبانه به تشدید علائم آسم در شب گفته می گردد که به دلایل مختلفی از جمله ریفلاکس معده، آلرژن های موجود در اتاق خواب و تغییرات هورمونی رخ می دهد. علائم آن شامل سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس در طول شب است. برای درمان این نوع آسم، می توان از بالش های مخصوص، اجتناب از خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب و داروهای کنترل نماینده آسم استفاده کرد. بعلاوه خوب است بدانید که غذای مفید و مضر برای مبتلایان به آسم چیست تا بهتر آن را کنترل کنید.

6. آسم فصلی

بعضی افراد فقط در زمان های خاصی از سال، مانند فصل گرده افشانی یا روزهای سرد، علائم آسم را تجربه می نمایند. به این نوع آسم، آسم فصلی می گویند. حتی اگر فقط در این زمان ها علائم دارید، همچنان مهم است که به برنامه درمانی آسم خود پایبند باشید.

7. آسم ناشی از سرفه

آسم ناشی از سرفه با سرفه های خشک و مداوم تعیین می گردد و ممکن است تشخیص آن سخت باشد. علائم این نوع آسم شامل سرفه های خشک، خارش گلو و گاهی اوقات خس خس سینه است. برای درمان آسم ناشی از سرفه، استفاده از داروهای ضد سرفه و داروهای کنترل نماینده آسم توصیه می گردد. بعلاوه خوب است که یک پالس اکسیمتر در خانه داشته باشید تا شرایط اکسیژن خون خود را کنترل کنید.

راه های کنترل و درمان آسم چیست؟

درمان آسم به هدف کنترل التهاب و تسکین علائم آن انجام می گردد. در این قسمت به آنالیز روش های مختلف درمان آسم و نکات مهمی که می توانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران یاری نمایند، خواهیم پرداخت. در حال حاضر درمان قطعی برای آسم وجود ندارد اما روش های درمانی می توانند به کنترل علائم یاری نمایند تا شما بتوانید یک زندگی طبیعی و فعال داشته باشید.

1. داروهای درمان آسم

داروهای استنشاقی که ابزارهایی برای تنفس دارو هستند، درمان اصلی آسم به شمار می روند. در صورت شدید بودن آسم، ممکن است احتیاج به قرص ها و درمان های دیگر نیز داشته باشید. شما معمولا با پزشک یا پرستار آسم خود یک برنامه درمانی شخصی تنظیم می کنید که شامل اطلاعاتی درباره داروهای شما، نحوه کنترل شرایط و اقداماتی که باید در صورت حمله آسم انجام دهید، است.

در کنار داروهای استنشاقی، قرص ها نیز می توانند به کنترل آسم یاری نمایند. آنتاگونیست های خاص و داروهای دیگر می توانند به کاهش علائم یاری نموده و از بروز حملات آسم جلوگیری نمایند. این قرص ها معمولا به صورت روزانه مصرف می شوند و می توانند اثرات مثبت زیادی داشته باشند. درمان دارویی به عنوان یکی از موثرترین راهکارها برای کنترل آسم شناخته می گردد. این داروها به دسته های زیر تقسیم می شوند:

• داروهای پیشگیری نماینده: این داروها به کاهش التهاب و حساسیت مجاری تنفسی یاری می نمایند و باید به طور روزانه مصرف شوند. آن ها اغلب در فرم اسپری و قرص در دسترس هستند و برای کنترل علائم آسم بسیار موثرند.
• داروهای تسکین دهنده: این نوع داروها در مواقعی که علائم آسم بروز می نمایند، سریعا عمل نموده و می توانند علائم را تسکین دهند. استفاده منظم از این داروها می تواند از بروز حملات شدید جلوگیری کند.
• داروهای کنترل علائم: این دسته از داروها به صورت خاص برای کنترل و مدیریت علائم طراحی شده اند و می توانند به افراد مبتلا به آسم یاری نمایند تا روزهای بهتری را سپری نمایند.

2. درمان های مکمل و سبک زندگی

به جز درمان های پزشکی، تغییرات در سبک زندگی و استفاده از روش های مکمل نیز می تواند مفید باشد. روش هایی مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی می توانند به کاهش استرس و بهبود عملکرد ریه یاری نمایند. از طرفی، رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی منظم می تواند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش علائم آسم یاری کند.

افرادی که مبتلا به آسم هستند باید از عوامل تحریک نماینده ای مانند دود سیگار، حیوانات خانگی، بوی تند و گردوغبار دوری نمایند. به عنوان مثال، استفاده از فرش و پرده های قابل شست وشو، تمیز کردن منظم اتاق ها و استفاده از روکش های مخصوص برای صندلی و بالش می تواند به کاهش اثرات آلرژن ها یاری کند. بعلاوه شستن منظم ملحفه ها و پتوها در دماهای بالا هم می تواند باعث یاری به بهبود شرایط تنفسی گردد. در نهایت استفاده از یک روش ساده و مؤثر برای پاکسازی ریه می تواند بسیار یاری نماینده باشد تا احساس برترین داشته باشید.

3. درمان های پیشرفته

در موارد شدیدتر آسم، ممکن است به درمان های پیشرفته تر مانند تزریقات داروهای بیولوژیک یا حتی جراحی احتیاج باشد. این روش ها اکثرا در شرایط خاص و تحت نظر پزشک متخصص تجویز می شوند و می توانند در کنترل آسم یاری نمایند.

4. درمان های خانگی با استفاده از طب سنتی

در کنار داروهای پزشکی، بعضی از درمان های سنتی نیز می توانند در کنترل علائم آسم تاثیرگذار باشند. البته به خاطر داشته باشید که حتما قبل از استفاده از درمان های سنتی، با پزشک مشورت کنید تا از بروز عوارض جانبی احتمالی جلوگیری گردد. بعضی از این درمان ها شامل موارد زیر است:

• دمنوش میخک به همراه ترکیب زنجبیل و عسل: این دمنوش ها می توانند به بهبود علائم تنفسی یاری نمایند.
• نوشیدن چای و قهوه: این نوشیدنی ها به علت خاصیت گشادنمایندگی رگ ها می توانند به تسکین تنفس یاری نمایند.
• آب گرم و عسل: ترکیبی ساده اما موثر برای کاهش التهاب گلو و تسکین سرفه محسوب می گردد.
• مصرف پیاز، فلفل قرمز تند و جعفری: این مواد غذایی به علت خواص ضد التهابی می توانند به بهبود علائم آسم یاری نمایند.

پیشگیری از آسم؛ راهی برای کاهش خطر و مدیریت علائم

آسم، به عنوان یک بیماری تنفسی مزمن، می تواند زندگی روزمره افراد را تحت تاثیر قرار دهد. هرچند که نمی توان به طور کامل از ابتلا به آسم جلوگیری کرد اما با رعایت بعضی نکات کلیدی، می توانیم خطر بروز این بیماری را کاهش دهیم و از تشدید علائم آن جلوگیری کنیم. در ادامه بعضی از مهم ترین راهکارها برای پیشگیری از آسم را برایتان می گوییم.

شناخت عوامل آسیب زا

اولین گام برای جلوگیری از آسم، شناسایی عوامل خطرناک و تاثیرگذار بر این بیماری است. عواملی نظیر آلرژی، عفونت های تنفسی در سنین پایین، چاقی و عادات ناسالم مانند سیگار کشیدن می توانند به بروز آسم یاری نمایند. بعلاوه، بعضی ویژگی های ژنتیکی نیز ممکن است فرد را مستعد ابتلا به این بیماری کند. برای کاهش خطر آسم، باید محیط زندگی خود را به دقت آنالیز نموده و به تمیز نگه داشتن آن توجه ویژه ای داشته باشیم. گردوغبار، موی حیوانات و کپک ها می توانند محرک های مهمی برای بروز علائم آسم باشند؛ بنابراین، باید به تمیزی منزل توجه نموده و از رطوبت گیرها استفاده کنیم.

تقویت سیستم ایمنی بدن

تقویت سیستم ایمنی یکی دیگر از روش های مناسب و کاربردی در پیشگیری از آسم است. تغذیه سالم با مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و غنی از آنتی اکسیدان می تواند به تقویت این سیستم یاری کند. بعلاوه، انجام فعالیت های بدنی منظم و خواب کافی نیز نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد ریه ها و سیستم ایمنی دارد. به علاوه، اطمینان از خواب کافی و باکیفیت می تواند به ترمیم سلول ها و تقویت بدن یاری زیادی کند.

ایجاد محیط سالم

واضح است که محیط اطراف ما نیز تاثیر زیادی بر سلامت ریه ها دارد. دود سیگار به عنوان یکی از عوامل تحریک نماینده آسم شناخته می گردد؛ بنابراین، اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار بسیار مهم است. بعلاوه در روزهای آلوده، بهتر است در خانه بمانیم و از خروج غیرضروری خودداری کنیم. به یاد داشته باشیم اگر در محیط کار با مواد شیمیایی و گردوغبار سروکار داریم، باید از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنیم تا از بروز علائم آسم جلوگیری گردد.

کنترل آلرژی ها

کنترل آلرژی ها یکی دیگر از روش های موثر در پیشگیری از آسم است. اگر به آلرژی مشکوک هستید، حتما به پزشک مراجعه نموده و تست آلرژی انجام دهید. شناسایی دقیق آلرژن ها می تواند به شما در اجتناب از آن ها یاری کند. پس از شناسایی، باید سعی کنید تا حد امکان از آلرژن ها دوری کنید. داروهای ضد آلرژی نیز تحت نظر پزشک می توانند به کاهش علائم یاری نمایند.

اهمیت شیردهی

شیردهی به نوزادان نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی آن ها دارد. شیر مادر حاوی آنتی بادی هایی است که می تواند خطر ابتلا به آسم را کاهش دهد؛ بنابراین، اگر امکانش وجود دارد تا حد ممکن به نوزاد خود شیر بدهید تا به سلامت او یاری کنید.

نشانه هایی که می گوید باید به پزشک مراجعه کنید

اگر شما دچار آسم هستید، مهم است که به نشانه هایی که نشان می دهد شرایط شما بدتر شده، توجه کنید. یکی از این نشانه ها افزایش دفعات و شدت علائم است؛ اگر متوجه شدید که علائم شما بیشتر از قبل شده، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. بعلاوه، سختتر شدن تنفس نیز علامت نگران نماینده ای است که می توانید با استفاده از دستگاهی به نام پیک فلومتر آن را آنالیز کنید. اگر متوجه شدید که احتیاج بیشتری به اسپری تسکین دهنده دارید و بیشتر از قبل از آن استفاده می کنید، این مورد هم می تواند نشان دهنده وخامت شرایط شما باشد. توجه به این نشانه ها به شما یاری می نماید تا به موقع اقدامات لازم را انجام دهید و از بروز حملات شدید جلوگیری کنید.

نتیجه گیری

آسم یک بیماری مزمن و پیچیده است که می تواند زندگی روزمره افراد را تحت تثیر قرار دهد اما با درک درست از علل، علائم و روش های درمان آن، می توان به بهبود کیفیت زندگی یاری کرد. آشنایی با عوامل محرک و رعایت نکات پیشگیرانه می تواند خطر بروز حملات آسمی را کاهش دهد و کنترل بهتری روی شرایط بیماری فراهم کند. علاوه بر درمان های دارویی، تغییرات در سبک زندگی و رعایت عادات سالم نقش بسزایی در مدیریت آسم ایفا می نماید.

به یاد داشته باشید که مشاوره با پزشک و پیگیری درمان های تجویز شده، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با کوشش برای ایجاد یک محیط سالم و تقویت از سیستم ایمنی بدن، می توان به کنترل بهتر آسم و کاهش تاثیر آن بر زندگی روزمره دست پیدا کرد.

منابع: nhs ، webmd ، mayoclinic ، asthmaandlung