سیروز کبدی چیست؟

به گزارش اکسپرس بلاگ، سیروز کبدی نوعی زخم شدید در کبد است که به علت مصرف بیش از حد الکل و یا عفونت های ویروسی، در مرحله درمان ناپذیر بیماری مزمن کبد به وجود می آید. در این مطلب با علت، علائم و راه های درمان سیروز کبدی بیشتر آشنا خواهیم شد.

خبرنگاران | سرویس سلامت - به زخم شدید و عملکرد ضعیف کبد در مرحله درمان ناپذیر بیماری مزمن کبد، سیروز کبدی گفته می گردد. این زخم اغلب به علت قرار دریافت در معرض سمومی مانند الکل یا عفونت های ویروسی به وجود می آید و در مردان بیش از زنان شایع است. کبد در قسمت بالا و در سمت راست شکم و در زیر دنده ها قرار گرفته است. عملکرد و وظایف کبد عبارتند از:

فراوری صفرا، که به جذب چربی های خوراکی، کلسترول و ویتامین های A ،D ،E و K در بدن یاری می نماید.
ذخیره قند و ویتامین
تصفیه خون از سمومی مانند الکل و باکتری ها
ایجاد پروتئین لخته نماینده خون

نحوه ابتلا به سیروز کبدی

کبد یکی از عضو های پرطاقت و سرسخت بدن بوده که به طور معمول قادر به بازسازی سلول های آسیب دیده است. سیروز کبدی زمانی ایجاد می گردد که عواملی که به کبد آسیب می رسانند (مانند الکل و عفونت های ویروسی مزمن)، به مدت طولانی در بدن وجود داشته باشند. در نتیجه، این امر موجب زخم شدن کبد می گردد. کبد آسیب دیده نمی تواند وظیفه خود را به درستی انجام داده و در نهایت منجر به سیروز کبدی می گردد.

سیروز کبدی باعث کوچک و سفت شدن کبد شده و این امر سبب می گردد که جریان خون به سختی از سیاهرگ باب (ورید پورت) وارد کبد گردد. سیاهرگ باب، خون را از اندام های گوارشی به کبد می رساند. زمانی که خون نتواند به کبد برسد، فشار بر روی این رگ افزایش پیدا می نماید. در نتیجه فرد به پرفشاری ورید باب (فشار خون بالا) مبتلا می گردد. این فشار می تواند باعث ایجاد واریس مری شده که در نهایت این رگ ها بر اثر فشار پاره شده و دچار خونریزی می شوند.

علل بروز سیروز کبدی

از شایع ترین علل سیروز کبدی می توان به عفونت هپاتیت C و سوء مصرف الکل اشاره نمود. چاقی نیز یکی دیگر از عوامل بروز این بیماری است.

هپاتیت C می تواند به وسیله مقاربت جنسی و یا خون آلوده که به وسیله سوزن های آلوده در زمان خالکوبی، پیرسینگ و مصرف مواد مخدر منتقل می گردد، در بدن شما بروز یابد.

دیگر علل بروز سیروز کبدی عبارتند از:

هپاتیت B: هپاتیت B باعث ایجاد التهاب و آسیب کبد شده که در نهایت می تواند به سیروز کبدی منجر گردد.
هپاتیت D: این نوع هپاتیت نیز باعث ایجاد این بیماری می گردد. این نوع هپاتیت اغلب در افراد مبتلا به هپاتیت B دیده می گردد.
التهاب ناشی از بیماری خود ایمنی: هپاتیت خود ایمنی ممکن است علت ژنتیکی داشته باشد. بر اساس آمار، زنان حدود 70 درصد از افراد مبتلا به هپاتیت خود ایمنی را تشکیل می دهند.
آسیب به مجاری صفراوی: بیماری سیروز صفراوی اولیه ناشی از این آسیب است.
اختلال در میزان آهن و مس: به عنوان مثال، بیماری هموکروماتوز و بیماری ویلسون
داروها: مصرف برخی از دارو ها مانند استامینوفن، برخی از آنتی بیوتیک ها و برخی از دارو های ضد افسردگی می توانند به این بیماری منجر شوند.

علائم سیروز کبدی

علائم این بیماری زمانی ظاهر خواهند شد که بیماری پیشرفت زیادی نموده باشد؛ این علائم عبارتند از:

کاهش اشتها
خونریزی بینی
زردی (یرقان)
ایجاد رگ های عنکبوتی شکل در زیر پوست
کاهش وزن
بی اشتهایی
خارش پوست
ضعف

علائم وخیم تر عبارتند از:

احساس گیجی و عدم تمرکز
آب آوردن شکم
ورم پا ها
ناتوانی جنسی
رشد غدد پستان در مردان

نحوه تشخیص سیروز کبدی

برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا سابقه پزشکی و خانوادگی شما را آنالیز نموده و شما را معاینه فیزیکی می نماید. طی این معاینه، موارد زیر آنالیز خواهند شد:

رنگ پریدگی پوست
زردی چشم
قرمزی کف دست
لرزش دست
عظیم شدن کبد یا طحال
بیضه های کوچک
افزایش بافت سینه (در مردان)
کاهش هشیاری

از آزمایش های مختلف نیز می توان برای ارزیابی آسیب وارد شده به کبد استفاده کرد. این آزمایش ها عبارتند از:

شمارش کامل خون (برای تشخیص کم خونی)
آزمایش های انعقاد خون
آلبومین (برای آزمایش پروتئین فراوری شده در کبد)
آزمایش عملکرد کبد
آزمایش آلفا فیتو پروتئین

دیگر آزمایش های ارزیابی کبد عبارتند از:

آندوسکوپی (برای آنالیز واریس مری)
سونوگرافی کبد
ام آر آی شکم
سی تی اسکن شکم
بیوپسی کبد

عوارض ناشی از سیروز کبدی

عوارض ناشی از سیروز کبدی عبارتند از:

ایجاد واریس های مری و پاره شدن آن ها
کبودی (به علت کمبود تعداد پلاکت ها)
خونریزی (به علت کاهش پروتئین های لخته نماینده)
حساسیت به دارو ها
نارسایی کلیه
سرطان کبد
مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2
انسفالوپاتی کبدی (کاهش عملکرد مغز)
سنگ کیسه صفرا
عظیم شدن طحال
آب آوردن شکم و ورم پا

راه های درمان سیروز کبدی

درمان سیروز کبدی بستگی به علت و پیشرفت بیماری دارد. برخی از درمان ها عبارتند از:

مسدود نماینده های بتا یا نیترات (برای پرفشاری ورید)
ترک نوشیدن الکل (اگر بروز این بیماری، ناشی از مصرف الکل بوده باشد)
روش های باندینگ (برای کنترل خونریزی ناشی از واریس مری)
آنتی بیوتیک های داخل وریدی (برای درمان پریتونیت که می تواند ناشی از تورم شکم باشد)
همودیالیز (برای تصفیه خون در افراد مبتلا به نارسایی کلیه)
لاکتولوز و رژیم غذایی کم پروتئین (برای درمان انسفالوپاتی)

اگر درمان های گفته شده جواب ندهند، باید از پیوند کبد استفاده کرد. تمام بیماران باید نوشیدن الکل را متوقف نمایند. همچنین، هیچ نوع دارویی بدون تجویز پزشک نباید مصرف گردد.

کلام آخر: عدم مصرف الکل، داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام منظم تمرینات ورزشی می توانند به پیشگیری یا کند شدن پیشرفت سیروز کبدی یاری نمایند.

برگرفته از: healthline.com