مضرات روزه از نظر علمی و پزشکی - اکسپرس بلاگ

خبرنگاران | سرویس مذهبی - از آن جا که در طی ساعات طولانی روز، روزه داران از خوردن و آشامیدن امساک می کنند در خیلی از اوقات دچار مسائل ناخواسته ای می گردند که در صورت عدم توجه، می تواند ادامه روزه داری را برای آنان ناممکن نماید.

کنترل مضرات روزه با اصلاح رژیم غذایی

با توجه به ساعات طولانی گرسنگی در روز ، باید غذاهایی را مصرف کنیم که به کندی و دیر هضم می شوند مثل غذاهای حاوی فیبر زیاد . غذاهای دیرهضم معمولاً 8 ساعت در دستگاه گوارش می مانند، در حالی که غذاهای زود هضم فقط 3 تا 4 ساعت در معده باقی می مانند و فرد خیلی زود احساس گرسنگی خواهد کرد.

غذاهای دیر هضم عبارتند از: حبوبات و غلات مثل جو، گندم، جو دوسر، لوبیا، عدس، آرد سبوس دار، برنج با پوست و غیره (که کربوهیدرات های پیچیده نامیده می شوند).

غذاهای زود هضم عبارتند از: غذاهایی که حاوی قند، آرد سفید و غیره هستند (که به این گروه کربوهیدرات های تصفیه شده گفته می شود).

غذاهای حاوی فیبر غذایی عبارتند از: غذاهای حاوی سبوس، گندم سبوس دار، غلات و حبوبات، انواع سبزی ها مانند لوبیای سبز، نخود، ذرت، اسفناج، برگ چغندر، میوه های با پوست، میوه خشک شده مثل برگه زردآلو، انجیر، آلو خشک، بادام و غیره.

غذاهای مصرفی باید در حالت تعادل با یکدیگر باشند و از همه گروه های غذایی مثل میوه، سبزیجات، گوشت و مرغ و ماهی ، نان و غلات و گروه شیر و لبنیات باید در برنامه غذایی ما وجود داشته باشد .

غذاهای سرخ شده باید به مقدار کم مصرف شوند، زیرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن مناسب می شوند.

مضرات روزه

مضرات احتمالی روزه دریافت

از مهمترین مسائلی که در اثر عدم توجه به نوغ تغذیه در زمان روزه داری به وجود می آید می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• یبوست
• سوء هاضمه
• خواب آلودگی (کاهش فشار خون)
• سردرد
• کاهش قند خون
• گرفتگی عضلات
• زخم معده و ورم معده
• سنگ کلیه
• کنترل ضعیف بر بیماری دیابت
• دهیدراته شدن و کم آبی بدن
• استرس

بررسی مضرات روزه

مضرات روزه

1. مضرات روزه از نوع غیر قابل اعتنا

طبیعتاً خودداری کردن از خوردن و نوشیدن، برای مدت طولانی، آثار منفی به همراه دارد. ولی این آثار را نمی توان ضرر قابل توجهی دانست. این آثار عبارتند از:

• خشکی دهان
• تشنگی مفرط
• کم شدن انرژی
• کاهش ادرار و غلیظ تر شدن آن
• ضعف ماهیچه
• کاهش انعطاف پذیری پوست
• گودی چشم
• کاهش عرق

این علائم در صورتی که از حد معمول تجاوز نکند، سلامتی شخص را به خطر نخواهد انداخت. این عوارض، کاملاً طبیعی بوده و پس از افطار و پایان روزه، از بین رفته و بدن حالت طبیعی خود را دوباره به دست می آورد. این عوارض، به دلیل کم اهمیت یا بی اهمیت بودن، نمی تواند اهمیت روزه را زیر سؤال ببرد.

2. مضرات روزه مختص بیماران

برخی از بیماری ها مثل بیماری های مربوط به کلیه، زخم معده و هر بیماری دیگری که شخص نیاز به مصرف آب و غذا در فواصل کوتاه مدت دار، با روزه ناسازگار است. اما این ضررها نیز نمی تواند اصل تکلیف روزه نسبت به انسان های سالم را زیر سؤال ببرد؛ زیرا طبق دستور اسلامی، کسانی که روزه برای آنها ضرر دارد، همچون کسانی که دارای این بیماری ها هستند و یا اشخاصی که فعلاً بیمار نیستند ولی اگر روزه بگیرند، دچار بیماری خواهند شد، روزه برای آنها ممنوع و حرام شده است.

مضرات روزه

3. مضرات روزه مختص افراد عادی

در پاسخ به این شبهه اشاره به چند نکته ضروری است؛

گاهی بیان می شود که روزه باعث مرگ سلول های مغزی می شود. این گونه بیانات چندان قابل اعتماد نیست؛ چرا که اولاً؛ این نظریه ها، مخالف دیگر پژوهش هایی است که اجرا شده و میزان اعتبار این نوع تحقیق ها چندان معلوم نیست. برای نمونه در برخی از تحقیقات درباره روزه چنین آمده است: پژوهش ها نشان می دهد که میزان سروم کلسترول، تیروکسین و اسید اوره در خون به طرز قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. بنا بر پژوهش؛ روزه اسلامی موجب می شود تا میزان HDL (چربی های خوب) خون به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته و میزان LDL (چربی بد) افزایش یابد. اما در پژوهش دیگری؛ در ماه رمضان، کاهش قابل توجهی در LDL و افزایش قابل توجهی در HDL را نشان داده می شود. ثانیاً؛ در علوم تجربی این طبیعی است که با گذشت زمان و تحقیقات جدید، خلاف نظریات پیشین ثابت می شود. بنابر این، نمی توان هر نوع اعلام نظری را قطعی و خطاناپذیر دانست.

بر فرض این که ما صحت این نظریات را بپذیریم؛ باید بگوییم اصطلاح روزه فقط منحصر به روزه مسلمانان نیست. وقتی ما نام روزه را می شنویم، به سرعت روزه ماه مبارک رمضان که از اذان صبح شروع و تا غروب ادامه دارد، به ذهن مان متبادر می شود. این در حالی است که واژه روزه دامنه گسترده ای بیش از این دارد. بیشتر ادیان و مکتب ها، خصوصاً ادیان آسمانی با روزه آشنا بوده و هر کدام روزه مخصوص به خود دارند که برخی از آنها بسیار طولانی تر از روزه ما مسلمان هاست.

• مثلاً مردم کهن مکزیک، امساک از خوردن غذا را به عنوان کفاره گناهان به جا می آوردند و مدت آن از یک روز تا چند سال متفاوت بود.
• پارسایان برای رفع مصیبت ها و بلاهای همگانی، ماه ها از خوردن غذا خودداری می کردند.
• در ادیان بودایی و هندویی نوع روزه، بستگی به خود فرد دارد و ممکن است روزه، امتناع از خوردن و آشامیدن هر نوع غذا یا نوشیدنی برای مدت 24 ساعت باشد.
• روزه یوم کیپور که مهم ترین و معروف ترین روزه ها است، در روزهای نهم و دهم ماه تشرین (نخستین ماه یهودی از سال یهودی) به مدت 25 ساعت است، انجام می شود. هدف از این روزه بخشش گناهان است که دستور مستقیم خداوند در تورات درباره آن صادر شده است.
• مانویان دو نوع روزه داشتند که یکی از آنها دو روز کامل طول می کشید.
• همچنین روزه ای به نام روزه آب وجود دارد که در آن فرد فقط مجاز به نوشیدن، آب، یا آب میوه است. در فوائد این روزه که تا چهل روز طول می کشد گفته اند: این روزه سبب افزایش سرعت عمل ذهن و افزایش ظرفیت یادگیری می شود. پس از یک تا سه روز روزه دریافت، فرد منطقی تر فکر می کند و سریع تر تصمیم گیری می کند. روزه آب سبب افزایش آگاهی روحی و آرامش جسم، ذهن و احساسات می شود. بسیاری پس از دریافت روزه آب، دردهای گذشته را فراموش می کنند و دید مثبت تری به آینده پیدا می کنند.

در صورتی که این مضرات روزه، آن هم روزه اسلامی واقعیت داشته باشد، باید آثار آن نیز در عالم خارج و بین مردم دیده شود. با توجه به این که مسلمانان حداقل سالی سی روز روزه می گیرند، باید نسبت به دیگر مردم، عمری کوتاه تر داشته باشند و این کوتاهی عمر برای همه قابل درک باشد. ولی حقیقت این است که هیچ کس نمی تواند چنین ادعایی کند. بلکه می توان خلاف آن را ثابت کرد. در بین مسلمانان، عالمان دین که بیشتر از دیگران خود را ملتزم به دستورات دین می دانند، به روزه های مستحبی نیز مبادرت دارند. اما نتیجه این است که آنها عمری طولانی تر از دیگر افراد دارند.